معصومه معتمدی؛ ویدا نوروزبرازجانی؛ افرا غریبپور
دوره 19، شماره 2 ، دی 1400، ، صفحه 171-188
چکیده
از دیرباز مفاهیم اساسی معماری در حال نقد و بررسیاند؛ زیرا با تغییر زمان دچار دگرگونی شدهاند. یکی از این مفاهیم اساسی در معماری، فرم است. فرم در هر نگرش و روشِ طراحی معماری تأثیرگذار است و یکی از مشکلات ...
بیشتر
از دیرباز مفاهیم اساسی معماری در حال نقد و بررسیاند؛ زیرا با تغییر زمان دچار دگرگونی شدهاند. یکی از این مفاهیم اساسی در معماری، فرم است. فرم در هر نگرش و روشِ طراحی معماری تأثیرگذار است و یکی از مشکلات آن، تعدد معنی و نبود تعریفی واحد است؛ سوای اینکه مشخصنبودن مفهوم اصلی آن، در ارتباط مستقیم با ندانستنِ سرچشمۀ آن است. اگرچه بسیاری از مطالعات، بهویژه در طراحی معماری، به روشهای تولید فرم یا تفسیر پروژههای انجامشده پرداختهاند، اما بدون شک نپرداختن به خود مفهوم فرم، بخش مهمی از درک معماری را محدود و ناقص میکند. بر این اساس، این پژوهش با هدف دستیابی به مفهوم فرم، در تلاش است تا این مفهوم را در طراحی مورفوژنتیک، با رجوع به مبانی نظری آن بررسی کند و سعی دارد پاسخگوی این پرسش باشد که معنی فرم در طراحی مورفوژنتیک چیست و ریشۀ این مفهوم از کجاست؟ این تحقیق بهلحاظ ماهیت پژوهش، کیفی است که نوع آن تاریخی-تطبیقی و بهلحاظ قصد از پژوهش، تفسیری است. بدینسان یافتههای آن در دانشافزایی و درک صحیحتری از موضوع مورد مطالعه به کار میآید؛ بنابراین، نتایج آن خالص و منطق پژوهش استقرایی است. این پژوهش نشان میدهد که مورف طراحی مورفوژنتیک، برگرفته از برداشتهای مورفوجنسیس در زیستشناسی است؛ اما برخلاف تصورات موجود که سرچشمۀ فرم طراحی را در زیستشناسی میدانند، این مفهوم ریشه در نظریۀ ارسطو دارد و فرمی که در آن استفاده میشود، از هیلومورف ارسطو برداشت شده است و ارتباط مستقیمی بین این دو وجود دارد.