ساختار آزادی: سیستم یا فوگ؟
ساختار آزادی: سیستم یا فوگ؟

زکیه آزادانی

دوره 17، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 41-51

چکیده
  اگرچه تغایر ظاهری میان آزادی و سیستم همواره در طول تاریخ اندیشه، زمینه ‏ساز مباحث متعددی بوده است، اما این فیلسوفان ایدئالیست آلمانی بودند که برای نخستین بار، نسبت میان این دو مفهوم را به‏ نحوی صریح ...  بیشتر
بررسی تحویل اصالت و اعتباریت به صدق و عدم صدق بر واقع
بررسی تحویل اصالت و اعتباریت به صدق و عدم صدق بر واقع

سید محمد حسن طباطبایی

دوره 17، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 53-67

چکیده
  بر اساس تلقی رایج، در نظریۀ اصالت وجود و اعتباریت ماهیت، دو وصف اصالت و اعتباریت، به ترتیب به صدق بالذات و صدق بالعرض بر واقعیت خارجی تحویل برده می‌شوند و در نتیجه نه تنها تحقق ماهیت در خارج بلکه واقع ...  بیشتر
شأن وجودشناختی هنر و صنعت نزد هیدگر
شأن وجودشناختی هنر و صنعت نزد هیدگر

مرجانه سوزن کار؛ محمدرضا ریخته گران؛ شمس الملوک مصطفوی

دوره 17، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 69-87

چکیده
  در مقام تعریف غالبا صنعت را مجموعه ابزار و وسایلی می­دانیم که توسط صنعتگر تولید شده است. همچنین است نگاه­مان به هنر؛ مجموعه آثاری همچون نقاشی، شعر و غیره که هنرمند آن­ها را به وجود آورده است. در نگرشی ...  بیشتر
نقش پدیدارشناسی روح هگل درتکوین جامعه‌شناسی معرفت مانهایم
نقش پدیدارشناسی روح هگل درتکوین جامعه‌شناسی معرفت مانهایم

زین العابدین افشار

دوره 17، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 89-103

چکیده
  هگل سیر تحول روح را باتحول در آگاهی حسی، خودآگاهی، عقل،روح، دین وعلم مطلق تشریح می‌کند. در این مسیر آگاهی به روش دیالکتیکی دربستر تاریخ حرکت می‌کند. لذا معرفت امری تحولی، خود یابنده و پویا تلقی می‌گردد. ...  بیشتر
درباره تاریخ مشهور مسئله اصالت وجود
درباره تاریخ مشهور مسئله اصالت وجود

هما رنجبر؛ داود حسینی

دوره 17، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 105-120

چکیده
  در میان معاصران، روایت تاریخی مشهوری برای مسئله اصالت وجود مفروض دانسته شده است که طبق آن نقش‌های اصلی از آنِ ابن‌سینا، سهروردی و صدرا است و میرداماد نقش مکمل روایت را به عهده دارد: ابن‌سینا، در تقابل ...  بیشتر
بررسی ماهیت زبان در فلسفه زبان فارابی
بررسی ماهیت زبان در فلسفه زبان فارابی

نرگس زرگر

دوره 17، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 121-140

چکیده
  تلاش جستار حاضر آن است که رویکرد فارابی را نسبت به موضوع زبان در حیطه فلسفه زبان دریابد. در این راستا، نخستین چالش پیش رو، پرسش از چیستی ماهیت زبان است. فارابی با طرح سه معنای نطق، در پی بیان سطوح مختلف ...  بیشتر
نسبت زبان و منطق در فلسفۀ هگل
نسبت زبان و منطق در فلسفۀ هگل

محمد هادی حاجی بیگلو؛ احمد علی‌اکبر مسگری

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 1-22

چکیده
  در این نوشتار به نسبت بین زبان و منطق در فلسفۀ هگل خواهیم پرداخت. در ابتدا بین دو وجه مهم زبان، یعنی وجه نشانه‌شناسانه و وجه معناشناسانه، تمایز خواهیم نهاد. خواهیم دید زبان از وجه نخست صرفا بر مبنای قواعد ...  بیشتر
اصل پراگماتیکی: عالی‌ترین مرحلة وضوح در پراگماتیسم پیرس
اصل پراگماتیکی: عالی‌ترین مرحلة وضوح در پراگماتیسم پیرس

عطیه زندیه

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 23-41

چکیده
  «اصل پراگماتیکی» مبنای پراگماتیسم پیرس است. او در تأسیس این اصل تحت تأثیر دکارت و اصطلاح «وضوح» او، و کانت و معنای «پراگما» از سوی اوست. پیرس ابتدا وضوح را از منظر دکارت و لایب‌نیتس معنا ...  بیشتر
ضرورت تعلیم فلسفه برای نیل به سعادت از دیدگاه محمّدبن‌زکریای رازی
ضرورت تعلیم فلسفه برای نیل به سعادت از دیدگاه محمّدبن‌زکریای رازی

ثریا سلیمانی؛ عباسعلی منصوری

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 43-62

چکیده
  اگرچه از بین رفتن اکثر آثار محمد بن زکریای رازی بررسی اندیشه‌های وی را دشوار نموده، اما مطالعه آثار به جای مانده از وی نشان می‌دهد که مسأله سعادت برای او یک مسأله مهم بوده است. در اندیشه رازی سعادت همان ...  بیشتر
انرگیا و انتلخیا: نقدی بر ارسطو از منظر رویکرد منادولوژیک
انرگیا و انتلخیا: نقدی بر ارسطو از منظر رویکرد منادولوژیک

سید محمد علی شامخی؛ سید محمدرضا حسینی بهشتی

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 63-85

چکیده
  مقاله‌ی حاضر کوششی است برای ارزیابی و نقادی نظریه‌ی حرکت ارسطویی از منظر رویکرد منادولوژیک - رویکردی که می‌کوشد همه چیز را بدون دخالت معجزه‌آسای غیر، و صرفا با اتکا به درون‌زایی جوهر توضیح دهد. این ...  بیشتر
نظریه مرحله‎ای و تحلیل بقا بر اساس نظریه مشابهت زمانی
نظریه مرحله‎ای و تحلیل بقا بر اساس نظریه مشابهت زمانی

طیبه شا‌هوردیان؛ محمد سعیدی مهر؛ سید محمدعلی حجتی

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 87-105

چکیده
  چهاربعدگرایی به عنوان یک هستی‎شناسی اشیای مادی بر این اعتقاد است که بقای اشیا در زمان، مشابه امتداد آنها در مکان است. یکی از نسخه‎های مهم این نظریه مشهور به نظریه مرحله‎ای، بر این باور است که اشیا ...  بیشتر
بررسی کارکردهای فطرت در‌ اندیشه‌ی غزالی، در مقایسه با آثار ابن سینا
بررسی کارکردهای فطرت در‌ اندیشه‌ی غزالی، در مقایسه با آثار ابن سینا

ناهید شبانی شهرضا؛ حسن احمدی زاده

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 107-125

چکیده
  غزالی در آثار مختلفش، ابراز می‌کند که هر انسانی بر فطرتی بی‌نشان (الفطره الاصلیه) متولد می‌شود اما این والدین هستند که انسان را از فطرت نخستینش به آئین خاصی سوق می‌دهند. او فطرت را در معانی مختلف و با ...  بیشتر
عینیت مفاهیم و داوری‌های اخلاقی در دیدگاه فیلیپا فوت؛ فهم‌های متفاوت از نظریه خیر طبیعی و مسائل پیش روی آن
عینیت مفاهیم و داوری‌های اخلاقی در دیدگاه فیلیپا فوت؛ فهم‌های متفاوت از نظریه خیر طبیعی و مسائل پیش روی آن

ستاره عزت آبادی؛ سعیده کوکب

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 127-150

چکیده
  تبیین عینیت مفاهیم و داوری‌های اخلاقی، از جمله مهم‌ترین دغدغه‌های فیلیپا فوت در طول عمر فلسفه‌ورزی‌اش بوده است و دیدگاه او در این باب در آثار متأخرش، به عنوان اثری مهم و تأثیرگذار شناخته می‌شود. فوت ...  بیشتر
پژوهشی در بنیان‌های فلسفی مفهوم هژمونی: لاکلاو، دریدا و امکانی‌بودن صورت‌بندی‌های گفتمانی
پژوهشی در بنیان‌های فلسفی مفهوم هژمونی: لاکلاو، دریدا و امکانی‌بودن صورت‌بندی‌های گفتمانی

علی بندرریگی‌زاده؛ جهانگیر جهانگیری

دوره 16، شماره 1 ، تیر 1397، ، صفحه 1-16

چکیده
  مفهوم «هژمونی» دارای بنیان‌های فلسفی ـ نظری و ساحات معنایی متفاوتی است. این مفهوم را صرفاً و لزوماً نباید به شیوه‌ای ادراک نمود که در راه ادراک آن به شیوه‌هایی دیگر انسداد حاصل آید. در ادراک این ...  بیشتر
زمینه‌های گذر به وجود به مثابه بنیان آگاهی در شلینگ
زمینه‌های گذر به وجود به مثابه بنیان آگاهی در شلینگ

محمدرضا خواجه نوری؛ حسین غفاری

دوره 16، شماره 1 ، تیر 1397، ، صفحه 17-36

چکیده
  تفکرات و جهت گیری‌هایفلسفی شلینگ در طول دوران حیاتش دستخوش تغییر و دگرگونی بسیاری قرار گرفت؛ اما به یک معنی می‌توان اذعان داشت که همگی در چهارچوب یک طرح بنیادین قرار می‌گیرند، چرا که وجود یا این همانی ...  بیشتر
زیست‌جهان و پارادوکس سوبژکتیویته
زیست‌جهان و پارادوکس سوبژکتیویته

زهرا رمضانلو؛ حسن فتح زاده؛ شمس الملوک مصطفوی

دوره 16، شماره 1 ، تیر 1397، ، صفحه 37-56

چکیده
  چکیده هوسرل با متمایز کردن روش شهودی خود از آن‌چه روش رجعی کانت می‌نامد به دنبال رسیدن به یک معرفت استعلایی اصیل است. به نظر هوسرل مقولات کانتی صرفاً منجر به یک معرفت صوری و فاقد محتوای انضمامی درباره‌ی ...  بیشتر
ترکیب اتحادی ماده و صورت و مسأله اتحاد عاقل و معقول
ترکیب اتحادی ماده و صورت و مسأله اتحاد عاقل و معقول

مصطفی زالی

دوره 16، شماره 1 ، تیر 1397، ، صفحه 57-77

چکیده
  اتحاد عاقل و معقول در موضعی که معقول مغایر ذات عاقل باشد از ابداعات فلسفه صدرایی به شمار می‌رود. در تبیین کیفیت هستی‌شناختی این اتحاد، برخی مقصود از آن را، تحقق عاقل و معقول به وجودی یکتا و از جهتی یکتا ...  بیشتر
آیا اصل طرد شق ثالث یک شرط سلبی برای حقیقت است؟
آیا اصل طرد شق ثالث یک شرط سلبی برای حقیقت است؟

محمد شفیعی؛ احمد علی اکبر مسگری

دوره 16، شماره 1 ، تیر 1397، ، صفحه 79-96

چکیده
  کانت منطق را به دو حوزه کلی منطق عمومی و منطق استعلایی تقسیم می­کند. منطق عمومی نسبت به اعیان خنثی است و صرفا قواعد انسجام خود اندیشه و از این رو صرفا شرایط سلبی حقیقت را بیان می­کند. اما آیا اصل طرد ...  بیشتر
دلوز: ماشین میل و ترکیب‌های آن
دلوز: ماشین میل و ترکیب‌های آن

سید علی صدرالحفاظی؛ محمدرضا ریخته گران

دوره 16، شماره 1 ، تیر 1397، ، صفحه 97-115

چکیده
  اساس نظریه‌ی میل دلوز بر مفهوم ایجابیت و آفرینش استوار است. این نظریه در مقابل نظریه‌ی رایج روانکاوی فروید درباره‌ی میل است که در آن میل‌ورزی مبتنی بر یک فقدان اولیه و ازلی، یعنی تجربه‌ی اختگی و از ...  بیشتر
«آیا رنج بد است؟» درک پارفیت و نیچه درباره‌ی رنج
«آیا رنج بد است؟» درک پارفیت و نیچه درباره‌ی رنج

حمید رضا محبوبی

دوره 16، شماره 1 ، تیر 1397، ، صفحه 117-139

چکیده
  درِک پارفیت استدلال می‌کند که باور هنجاری پایه «هر رنجی فی‌نفسه بد است»، باوری است شهودی و لذا مورد توافق همه‌ی آدمیان در شرایط ایده‌آل. در این میان نیچه، به‌عنوان فیلسوفی که بارها رنج را نیک ...  بیشتر
اصل‌های برهان و ملکۀ نوس تأملی در باب ادراک کلیات نزد ارسطو با نظر به کتاب تحلیلات ثانوی 2.19
اصل‌های برهان و ملکۀ نوس تأملی در باب ادراک کلیات نزد ارسطو با نظر به کتاب تحلیلات ثانوی 2.19

زینب انصاری نجف آبادی؛ سید محمدرضا حسینی بهشتی

دوره 15، شماره 2 ، دی 1396، ، صفحه 1-22

چکیده
  ارسطو پس از سامان یک نظام برهانی در تحلیلات ثانوی، کتاب را با پرسش از مبادی برهان به پایان می‌برد که سلسله‌وار به اصل‌هایی می‌رسند که نخستین و ضروری‌اند و نمی‌توان آنها را دیگر از راه استدلال برهانی ...  بیشتر
وحدت ساختاری میان زمان و من استعلایی در نقد عقل محض کانت
وحدت ساختاری میان زمان و من استعلایی در نقد عقل محض کانت

احمد رجبی

دوره 15، شماره 2 ، دی 1396، ، صفحه 23-43

چکیده
  در این نوشتار، با تمرکز بر نقش زمان در امکان تألیف میان دو سوی حکم تألیفی پیشینی یا تألیف محض، یعنی شهود محض و مفهوم محض، تلاش می‌شود تا وحدت ساختاری میان این دو سوی تألیف، بر مبنای بنیاد مشترک میان آنها ...  بیشتر
واکاوی نسبت مدرنیته با تکوین جهانِ نارخداد از منظر فلسفه هایدگر
واکاوی نسبت مدرنیته با تکوین جهانِ نارخداد از منظر فلسفه هایدگر

علی رسولی؛ مهدی حسین زاده یزدی

دوره 15، شماره 2 ، دی 1396، ، صفحه 45-60

چکیده
  رویکرد زمانی مدرنیته، همان است که ارسطو در کتاب چهارمِ فیزیک، بیان داشته: "زمان زنجیره‌ای از اکنون‌هاست". در مقابل هایدگر معتقد است این فهم از زمان، هستی را در اکنونیتِ گسسته از گذشته و آینده قرار داده ...  بیشتر
نقدهایی بر نظریه‌های معنا در فلسفۀ تحلیلی ادبیات
نقدهایی بر نظریه‌های معنا در فلسفۀ تحلیلی ادبیات

مهدی شمس؛ محمد مشکات

دوره 15، شماره 2 ، دی 1396، ، صفحه 61-83

چکیده
  قصدگرایی و ضد-قصدگرایی دو نظریۀ اصلی در فلسفۀ تفسیر ادبی هستند که هر یک موضع­گیری مشخصی دربارۀ نسبت قصد مؤلف با معنای اثر دارند. داشتن نظریه­ای دربارۀ چگونگی شکل­گیری معنا از لوازم هر یک از این دو ...  بیشتر
تحلیل برترین و بدترین اوصاف اخلاقی از منظر ارسطو، آکوئینی و خواجه‌نصیرالدین طوسی
تحلیل برترین و بدترین اوصاف اخلاقی از منظر ارسطو، آکوئینی و خواجه‌نصیرالدین طوسی

مسعود صادقی

دوره 15، شماره 2 ، دی 1396، ، صفحه 85-103

چکیده
  ارسطو،آکوئینی و خواجه نصیرالدین طوسی هر یک نماینده سه دوران و جهان اندیشه هستند و هر سه نقش مهمی در تاسیس یا تحکیم نگرش اخلاق مربوط به خود ایفا کرده‌اند. در این نوشتار، تلاش شد تا برترین فضیلت و بدترین ...  بیشتر