%0 Journal Article %T گذر از وحدت تشکیکی به تشکیک وحدت و ربط ذات الهی به احدیت %J فلسفه %I دانشکده ادبیات وعلوم انسانی %Z 2008-1553 %A مقدم, غلامعلی %A غفاری, حسین %D 2017 %\ 05/22/2017 %V 15 %N 1 %P 37-54 %! گذر از وحدت تشکیکی به تشکیک وحدت و ربط ذات الهی به احدیت %K احدیت %K واحدیت %K عرفان %K اعیان ثابته %K فلسفه %K کثرت %R 10.22059/jop.2018.232472.1006278 %X تبیین کثرت و ارتباط آن با وحدت از کهن‌ترین مسائل عرفان و فلسفه است. مشائیان در ربط کثرت به وحدت از قاعده الواحد و سلسله طولی علل، مدد گرفته‌اند. عرفا کثرت را با تشکیک در مظاهر و با ارجاع به واحدیت توضیح داده‌اند. حکمت متعالیه در دیدگاه نهایی خود با گذر از تشکیک خاصی و پذیرش تشکیک اخص به تبیین عرفانی در ربط کثرت به وحدت پرداخته است. به نظر می‌رسد تشکیک خاص و اخص در اتصال نهایی کثرت به وحدت توفیق کامل نیافته است. در این مقاله با روش تحلیلی نشان داده‌ایم که می توان با تصویر نحوه دیگری از تشکیک که با وجوب وجود منافی نبوده بلکه مؤکد وجوب و وحدت است، تبیینی از ارتباط احدیت با ذات الهی ارائه نمود. در این نگاه اساساً تشکیک از وجود به وحدت منتقل شده و برای وحدت قابلیتی لحاظ شده که نوعی تشکیک در ظهور وبطون را پذیراست، می‌توان آن را در عالم وجوبی فرض نمود و منشأ کثرت اندماجی در احدیت تلقی کرد. این نظریه، قابل جمع با دیدگاه حکما و صدرا و عرفا را بوده و تبیینی نو از این مسأله به شمار می‌آید. %U https://jop.ut.ac.ir/article_65719_ec1b49ff0b39ab17e4b98b0407202e23.pdf