نوع مقاله : علمی -پژوهشی
نویسنده
دانشیار گروه فلسفه هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
چکیده
فرم یکی از اصطلاحات چالش برانگیز در نقد قوۀ حکم کانت است. او در نقد عقل محض در بخش حسیات استعلایی فرم را در ارتباط با صور پیشین شهود یعنی زمان و مکان مورد بحث قرار می دهد. درواقع چینش زمانی و مکانی شهودات حسی، فرم نامیده میشود. کانت در نقد قوۀ حکم و به طورخاص در دقیقۀ سوم اصلیترین عامل زیباساز در داوری زیباشناختی را فرم میداند و اصطلاحاتی چون طرح و ترکیببندی را بهعنوان مترادفِ آن معرفی میکند. به نظر میرسد که فرم مطرح شده در دقیقۀ سوم همان فرم مطرح شده در بخش حسیات استعلایی نقد عقل محض است. از سوی دیگر کانت در چرخشی ناگهانی در ذیل بحث نبوغ و هنر زیبا، محتوای آثار هنری یا همان ایدههای زیباشناختی از اهمیت بیشتری برخوردار میشود. بدین ترتیب نوعی ناسازگاری در مباحث مطرح شده در نقد قوۀ حکم به چشم میخورد. برخی از شارحان معتقدند نوعی تغییر دیدگاه به دلیل شکست در توجیه اعتبار کلی حکم زیباشناختی، در زیباشناسی کانت مشاهده میشود. در مقابل برخی دیگراز شارحان معتقدند با ارائۀ تعریف جدید و جامعی از فرم در زیباشناسیِ کانت، میتوان دو بخشِ ظاهراً ناسازگار کانت را در نقد قوۀ حکم با همدیگر سازگار نمود. بعد از بررسی نظر شارحان مشخص شد که دیدگاه آلیسون در مقایسه با دیدگاههای دیگر موجهتر است. از نظر آلیسون فرم چینش دادههای محسوس است بهگونهای که هماهنگی آزاد خیال و فاهمه را ایجاد کند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The Contrast of Form with Aesthetic Ideas in the Critique of Judgment
نویسنده [English]
- Ali Salmani
Associate Professor, department of philosophy of art, faculty of art and architecture, Bu-Ali Sina university, Hamedan, Iran.
چکیده [English]
Form is one of the challenging terms in the Kant's Critique of Judgment. In his Critique of Pure Reason, he discusses in the transcendental aesthetics of form in relation to a priori conditions of intuition, i.e. time and place. In fact, the temporal and spatial arrangement of sensory intuitions is called form. In Critique of Judgment, Kant considers form to be the most important beautifying factor in aesthetic judgment and introduces terms such as design and composition as its synonyms. It is quite clear that the form presented in the third minute is the same form presented in the transcendental aesthetics in the Critique of Pure Reason. On the other hand, in Kant's sudden turn under the discussion of genius and beautiful art, the content of artistic works or aesthetic ideas becomes more important. In this way, a kind of inconsistency can be seen in the issues raised in the Critique of Judgment. Some commentators believe that a kind of change of perspective is observed in Kant's aesthetics due to the failure to justify the universal validity of the aesthetic judgment. On the other hand, some other commentators believe that by presenting a new and comprehensive definition of form in Kant's aesthetics, it is possible to reconcile the two apparently incompatible parts of Kant's Critique of Judgment. After examining the commentaries, it was found that Alison's view is more justified compared to other views. According to Allison, the form is the arrangement of sensible data in such a way as to create a free harmony of imagination and understanding.
کلیدواژه‌ها [English]
- Kant
- Form
- Aesthetic Ideas
- Allison
)