رضا نژادتبریزی؛ محمدرضا ستوده نیا؛ رضا شکرانی
دوره 18، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 243-260
چکیده
پرسش این جستار از دلالت یا عدم دلالت واژة «هو» بر وجود رابط در زبان عربی عصر نزول قرآن است. بدین منظور، آثار ابن سینا به عنوان شاخصترین مدافع دلالت واژه صورتبندی شده است. این صورتبندی نشان میدهد ...
بیشتر
پرسش این جستار از دلالت یا عدم دلالت واژة «هو» بر وجود رابط در زبان عربی عصر نزول قرآن است. بدین منظور، آثار ابن سینا به عنوان شاخصترین مدافع دلالت واژه صورتبندی شده است. این صورتبندی نشان میدهد استدلال وی ترکیبى از دو بخش منطقی و زبانی است. نگارندگان در گام نخست، این دو رویکرد را از یکدیگر تفکیک کرده و بخش منطقی استدلال وی را نقد کردهاند. سپس بخش زبانی استدلال او را برابر گزارش تاریخی فارابی از نزاع نهضت ترجمه بر سر برگردان مفهوم «هستی» به زبان عربی نهاده و آن را نیز مردود شمردهاند. در واقع گزارش فارابی درصدد تبیین چرایی و چگونگی جابهجایی این واژه توسط مترجمان نهضت ترجمه از زبان عربی طبیعی پیش از نهضت ترجمه به زبان علمی- فلسفیِ هنگامه و پس از آن است. مجموع نقدهای نوشتار و گزارش فارابی جملة کلیدی جستار را به دست دادهاند: واژة «هو» در زبان عربی عصر نزول قرآن بر وجود رابط دلالت نداشته است؛ بلکه برای نخستینبار برگردانندههای نهضت ترجمه چنین دلالتى برای واژه در نظر گرفتند. این برآیند به کشف نقشهاى تاریخی برای دلالت واژه بر وجود رابط، در کلیت زبان عربی نیز یاری رسانده است؛ چهبسا بتواند همراهى برای پژوهشهای همراستا در حوزة کشف معانی اصیل قرآنی نیز باشد.