جلال عبدالهی؛ حامده راستایی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 فروردین 1404
چکیده
دیگری و تقابلهای معرفتی: مطالعه تطبیقی آراء ابنعربی و پُل فایرابند هدف مقاله پیشرو، بررسی تطبیقی رویکرد ابن عربی و فایرابند در مواجهه با «دیگری» و تقابلهای معرفتی است. به رغم تفاوتهای زمینهای ...
بیشتر
دیگری و تقابلهای معرفتی: مطالعه تطبیقی آراء ابنعربی و پُل فایرابند هدف مقاله پیشرو، بررسی تطبیقی رویکرد ابن عربی و فایرابند در مواجهه با «دیگری» و تقابلهای معرفتی است. به رغم تفاوتهای زمینهای و تاریخی این دو متفکر، هر دو «دیگری» و تقابلهای معرفتی را فرصتی برای ارتقاء و تعالی ابعاد معرفتی آدمی بهحساب میآورند. رویکرد ابن عربی و فایرابند نسبت به نظام هستی، با نگاه آنها در حوزه معرفتی ارتباطی تنگاتنگ دارد. مواجهه این دو متفکر با «دیگری» و عقاید مختلف، ریشه در نظام هستیشناسی آنها دارد. در نظام هستی شناسی ابنعربی، اختلافِ موجودات با یکدیگر به سبب اختلافِ اسماء الهی با یکدیگر است. این اختلافِ وجودی و هستیشناسانه، به حوزه معرفت نیز راه پیدا می-کند و سبب تکثر آراء و عقاید میشود. از منظر فایرابند، هستی امری پیچیده و غنی است و امکان درک حقیقت آن، به صورت کامل منتفی است. در نگاه هردو، امکان اینکه بتوان از یک منظر خاص تمام حقیقت را به چنگ آورد منتفی است. آنها به جای توصیه به حذف «دیگری»، عقاید متکثر را به رسمیت میشناسند و از تقابلهای معرفتی به عنوان فرصتی برای تقویت دیدگاهها و درک عمیقتر حقیقت یاد میکنند.
کلیدواژهها: ابنعربی، فایرابند، تقابلهای معرفتی، «دیگری»، هستی شناسی، معرفت شناسی.