فلسفه

تاملی در منطق ریاضی

غلامرضا ذکیانی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1384

چکیده

  در این مقاله به یکی از بنیان های اصلی منطقه جدید یعنی نگرش تابع ارزشی پرداخته شده است و با بحث از استلزام مادی،که شرایط صدق گزاره های شرطی را معرفی کند و معرفی پارادوکس های استلزام مادی،که تنافر این شرایط ...  بیشتر در این مقاله به یکی از بنیان های اصلی منطقه جدید یعنی نگرش تابع ارزشی پرداخته شده است و با بحث از استلزام مادی،که شرایط صدق گزاره های شرطی را معرفی کند و معرفی پارادوکس های استلزام مادی،که تنافر این شرایط را با شهود طبیعی و عرفی اهل زبان نشان می دهند،اعتبار و اتقان این نگرش مردود شمره شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 589.14 K

از فرد مدرن تا شخص پست مدرن

عبدالکریم رشیدیان

دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1385

چکیده

  دراین مقاله می کوشیم بعضی از خصوصیات انسان غربی را از نیمه دوم قرن بیستم به این سو بررسی کنیم و غربی را ازنیمه دوم قرن بیستم به این سو بررسی کنیمو نشان دهیم چگونه تصویر«فرد» و «فردگرایی»دراندیشه غربی ...  بیشتر دراین مقاله می کوشیم بعضی از خصوصیات انسان غربی را از نیمه دوم قرن بیستم به این سو بررسی کنیم و غربی را ازنیمه دوم قرن بیستم به این سو بررسی کنیمو نشان دهیم چگونه تصویر«فرد» و «فردگرایی»دراندیشه غربی متناسب با شرایط جدید اجتماعی واقتصادی دگرگونی های معناداری را شاهد بوده است که تعاریف قبلی از این مفاهیم را اگرنه نقض بلکه دستخوش جرح و تعدیل های عمیقی می کند.فردی که از این پس درگرداب مصرف می افتد مختصات «شخصی»را نشان می دهد که «التذاذ»را به «غایت»خود تبدیل می کند.بررسی پی آمدهای آن هدف این مقاله است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 443.41 K

تصوف یا عرفان نقدی بر مقاله پارادکس تصوف نزد اساتید و شاگردان ملاصدرا

حسین غفاری

دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1385

چکیده

  مقاله حاضر درنقد مقاله «پارادکس تصوف نزد اساتید و شاگردان ملاصدرا»نوشته شده و دو مدعای اصلی آن را به نقد کشیده است:1.نگاه مذموم به تصوف حاصل جریان های صوفیانه عصر صفوی است و از این زمان به بعد چنین نگرشی ...  بیشتر مقاله حاضر درنقد مقاله «پارادکس تصوف نزد اساتید و شاگردان ملاصدرا»نوشته شده و دو مدعای اصلی آن را به نقد کشیده است:1.نگاه مذموم به تصوف حاصل جریان های صوفیانه عصر صفوی است و از این زمان به بعد چنین نگرشی به تصوف در فضای فکری تشیع گسترش می یابد. 2.تحت تاثیر همین فضا،عرفان به عنوان جریانی در مقابل تصوف رایج شکل می گیرد.حال آنکه پیش از این،عرفان به معنای نوعی شناخت،بخشی از تصوف بود و دردل آن مطرح می شد.نگارنده با نقل شواهد متعدد نشان داده است که اولا نگاه مذموم به تصوف سابقه ای بس کهن دارد و ثانیا عرفان از قرون نخستین راه بدیلی در مقابل یا در کنار تصوف رسمی خانقاهی بوده و تنهابخشی از مجموعه سلوک صوفیانه محسوب نمی شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 322.39 K

فراسوی شرق شناسی:بررسی (دیگری)در انسان شناسی خاور میانه

کوین واکر

دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1386

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 900.56 K

احتیاجات فمنیسم و روانشناسی تحولی

مریم س.میر

دوره 5، شماره 2 ، شهریور 1386

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 301.08 K

فرار خدادگی بدون دولایگی

فیلیپ بوکنز

دوره 5، شماره 3 ، آذر 1386

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 551 K

بحثی در فلسفه دین

آری ل.ملندیک

دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1386

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 551.16 K

vico`s the new seience

Ramin Khanbagi

دوره 6، شماره 1 ، اردیبهشت 1387

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 272.39 K

امکان نقض‌پذیری قاعده نقیض‌های اعم و اخص مطلق

مهناز امیرخانی

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 109-126

چکیده

  هر فرد آشنا به منطق می‌داند که اگر میان دو مفهوم کلی، نسبت عموم و خصوص مطلق برقرار باشد، همان نسبت - ولی با انقلاب‎- میان نقیض‌های آنها نیز برقرار است. اما باوجود دلایل مستدل در اثبات این قاعده، منطق‌دان ...  بیشتر هر فرد آشنا به منطق می‌داند که اگر میان دو مفهوم کلی، نسبت عموم و خصوص مطلق برقرار باشد، همان نسبت - ولی با انقلاب‎- میان نقیض‌های آنها نیز برقرار است. اما باوجود دلایل مستدل در اثبات این قاعده، منطق‌دان بزرگ دبیران کاتبی قزوینی(600- 675 ق) شبهه‌ای در این زمینه طرح کرده و با ذکر مثال نقضی از منطق موجهات (در خصوص امکان عام و خاص)، کلیت قاعده را مورد تردید قرار داده است. دو نامه‏ طرح شبهه توسط کاتبی و دو پاسخ خواجه نصیرالدین طوسی، همگی به نحو مختصر و با بیانی موجز ارائه شده‏اند. تحقیق حاضر به تبیین، تنقیح و بازسازی این مسأله می‏پردازد

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 481.32 K

بررسی ماهیت زبان در فلسفه زبان فارابی

نرگس زرگر

دوره 17، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 121-140

چکیده

  تلاش جستار حاضر آن است که رویکرد فارابی را نسبت به موضوع زبان در حیطه فلسفه زبان دریابد. در این راستا، نخستین چالش پیش رو، پرسش از چیستی ماهیت زبان است. فارابی با طرح سه معنای نطق، در پی بیان سطوح مختلف ...  بیشتر تلاش جستار حاضر آن است که رویکرد فارابی را نسبت به موضوع زبان در حیطه فلسفه زبان دریابد. در این راستا، نخستین چالش پیش رو، پرسش از چیستی ماهیت زبان است. فارابی با طرح سه معنای نطق، در پی بیان سطوح مختلف زبانی است. درجات سه گانه نطق یا زبان، ارتباطِ بیان الفاظ و کلمات را با قوای ادراکی موجود در نفس انسان و نیز قوة تعقل آشکار می نماید. فارابی تعریف معینی از زبان ارائه نمی دهد، بلکه زبان نزد وی تعبیرِ زبان از مافی الضمیر همراه با قصد گوینده است. همچنین، یکی از مراتب زبان، قوة تعقل فطری است. اگرچه رابطه الفاظ و معقولاتِ آن الفاظ، وضعی و قراردادی است، اما رابطه معقولاتِ الفاظ با جهان خارج بر اساس طبیعت انسانی، و مشترک میان انسان ها است. فارابی معتقد است، معقولاتِ موجود در نفس (آثارِ حاصل در نفس، که همان ادراکات خیالی و عقلی هستند) به نوعی جهان خارج را تعریف می کنند؛ و این دیدگاه فارابی را می توان تفسیر او از نظریه مطابقتِ صدق دانست. نتیجه گیری پژوهش حاضر این است که رویکرد فارابی نسبت به زبان، شناخت شناسانه است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 797.34 K

Book Review

Christopher T. Knight

دوره 7، شماره 1 ، فروردین 1388، ، صفحه 125-128

چکیده

  ...........................  بیشتر ...........................

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 20.82 K

هردر و فلسفه فرهنگ

اصغر مصلح

دوره 12، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 133-151

چکیده

  اندیشه یوهان گوتفرید فون هردر دامنه وسیعی دارد و برای سیر در اندیشه‌های وی باید به مباحثی مانند انسانیت، تاریخ و فلسفه تاریخ، انسان‌شناسی، فرهنگ و فلسفه فرهنگ آن‌گونه که او طرح کرده است پرداخت. با توجه ...  بیشتر اندیشه یوهان گوتفرید فون هردر دامنه وسیعی دارد و برای سیر در اندیشه‌های وی باید به مباحثی مانند انسانیت، تاریخ و فلسفه تاریخ، انسان‌شناسی، فرهنگ و فلسفه فرهنگ آن‌گونه که او طرح کرده است پرداخت. با توجه به شرایط عالم معاصر و اهمیت یافتن پرسش‌هایی چون سرشت فرهنگ، نسبت میان فرهنگ‌ها و آینده فرهنگ، بازخوانی آثار هردر به‌خصوص اندیشه‌های وی درباره فرهنگ لازم به نظر می‌رسد. حداقل فایده بازخوانی اندیشه‌های هردر آن است که با الگویی مناسب برای بررسی و تحلیل ژرف فرهنگ و پرسش‌های موجود درباره آن آشنا می‌شویم؛ الگویی که برای پیگیری مطالعات نظری درباره فرهنگ ضروری است. در این مقاله به اندیشه‌های هردر درباره فرهنگ پرداخته‌شده و به‌خصوص بر این نکته تأکید می‌شود که با هردر است که فرهنگ به‌عنوان موضوعی برای فلسفه به اندیشه درمی‌آید و فلسفه فرهنگ شکل می‌گیرد. فلسفه فرهنگ سنتی فلسفی است که با هردر آغازشده و در سال‌های اخیر به موضوعی کانونی در فلسفه آلمان تبدیل‌شده است. در ادامه پرسشِ نسبت میان فرهنگ‌ها در عالم معاصر، با توجه به الگوی هردر موردبررسی قرار می‌گیرد. موضوع نسبت میان فرهنگ‌ها موضوعی است که در سه دهه اخیر اهمیت بسیاری یافته و به نظر می‌رسد که بینش و تلقی هردر، یکی از بهترین الگوها برای ورود به چنین موضوعی است.    

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 218.43 K

Book Review

Charles Taliaferro

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1388، ، صفحه 145-147

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 17.82 K

هابرماس و دیگریِ عقلانیت غربی: منطقِ دوگانه مشمول گردانیدن و از شمول خارج ساختن

حسین مصباحیان

دوره 17، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 145-165

چکیده

  این مقاله نشان داده است که ادعای هابرماس در مورد همه شمولی مدرنیته، بر پایه تصور و یا برداشتی از مدرنیته قرار گرفته است که با عقلانیت غربی پیوند یافته است: «ما بی‌شک، ادعای همه‌شمولی را با درک غربی ...  بیشتر این مقاله نشان داده است که ادعای هابرماس در مورد همه شمولی مدرنیته، بر پایه تصور و یا برداشتی از مدرنیته قرار گرفته است که با عقلانیت غربی پیوند یافته است: «ما بی‌شک، ادعای همه‌شمولی را با درک غربی خودمان از جهان پیوند می‌زنیم»Habermas, 1984: 17) ) .مقاله بحث کرده است که برداشت مذکور ، وقتی در متن جهانی سرشار از تنوعات فرهنگی قرار داده شود، بسیار پرسش­برانگیز خواهد بود. در جهت برجسته ساختن تناقضات ادعای هابرماس، قسمت اول این مقاله بحثی عرضه کرده است در باب منطق دوگانه عقل در زیست جهان تا نشان دهد عقلی که بنیاد مدرنیته قرار گرفته است، به اقتضای ذات خود نمی تواند دیگری خود را در حد و اندازه خود به رسمیت بشناسد. این عقل از یک سو ناچار است برای تحقق وعده همه شمولی خود، دیگری غیر غربی را به حساب آورد و از سویی دیگر به دلیل نقش محوری و بنیادینی که برای خود قائل است، او را از شمول خارج کند. این منطق که از آن به عنوان «مشمول گردانیدن» و «از شمول خارج ساختنِ» همزمان نام برده شده است، نه تنها اعتراضاتی فلسفی و تاریخی را در دنیای فکری غیر غربی برانگیخته است، بلکه در فلسفه و تاریخ معاصر غربی نیز مورد نقد جدی قرار گرفته است. در برابر ادعای همه شمولی هابرماس بر پایه عقلانیت غربی، مقاله در قسمت دوم خود با گشودن بحثی پیرامون تنوع روشنگری ها بحث کرده است که « دیگری غیر غربی» ضرورت دارد خود را از حاشیه به متن بِکشاند و درجهت به رسمیت شناخته شدن خویش، پروژه تجدد سنت خویش را با رویکردی نوین از سر گیرد و در فرایند همه شمولی راستین که حاصل مشارکت همه فرهنگ ها است، نقشی ایفا کند

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 318.8 K

زبان و ساختار منطقی ذهن در پدیدارشناسی هوسرل

علیرضا فرجی

دوره 18، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 155-174

چکیده

  رابطۀ ذهن و زبان که امروزه بیشتر با نگاه فیزیکالیستی بررسی می‌شود، ارتباطی پرسش‌برانگیز است. دانشمندان عصب‌شناسی و فیزیولوژیست‌ها، این ارتباط را بیشتر با کاوش بر روی مغز انسان بررسی می‌کنند. فیلسوفان ...  بیشتر رابطۀ ذهن و زبان که امروزه بیشتر با نگاه فیزیکالیستی بررسی می‌شود، ارتباطی پرسش‌برانگیز است. دانشمندان عصب‌شناسی و فیزیولوژیست‌ها، این ارتباط را بیشتر با کاوش بر روی مغز انسان بررسی می‌کنند. فیلسوفان به نحو ویژه و با روش فلسفی، از نگاه هستی‌شناختی و معرفت‌شناسانه، این ارتباط را می‌سنجند و روان‌شناسان بر پایۀ ساخت و کار ذهن و روان انسان این کار را انجام می‌دهند. ادموند هوسرل، فیلسوف پدیدارشناس، باور دارد که زبان ابزاری برای انتقال معانی‌است و نه بیشتر. برای وی ذهن ارجحیت و محوریت دارد. ذهن مأوای معانی ایدئالی‌است که نه‌تنها آن را به شکل کامل دربرگرفته‌اند، بلکه محتوای بیان، از نوع زبانی آن نیز چیزی خارج از معانی ایدئال نیست؛ به همین دلیل، هوسرل تلاش می‌کند خلوص بیانی زبان را در امر ایدئال و امر ذهنی جست‌وجو کند. از سوی دیگر، به نظر هوسرل، منطق مورد سوء برداشت قرار گرفته و می‌بایست با روشی نوین که به زعم وی، افزودن حیث التفاتی‌است، بازتعریف شود؛ به همین دلیل، حیث التفاتی بر فرآیند شکل‌گیری اندیشه و طرح هوسرل، یعنی پدیدارشناسی استعلایی که مشتمل بر بحث منطق، ذهن و زبان می‌شود، سیطره یافته است. در این پژوهش تلاش می‌کنیم با تمرکز بر ارتباط میان ذهن و زبان، بنیان این فرآیند را تحلیل کنیم.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 518.21 K

نظری بر ترجمه شرح الباب الحادی عشر دکتر علی اصغر حلبی

دکتر قاسمعلی کوچنانی

دوره 2، شماره 2 ، دی 1383

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 454.33 K

مفهوم تجربه در تفکر کانت

unknown

دوره 1، شماره 1 ، تیر 1381

چکیده

  کانت بر اساس تقسیمی که از قضا یا به دست داده است و آنها را به تحلیلی و تالیفی تقسیم نموده و قضایای تالیفی را در دو بخش ما تقدم و ما تاخر تعریف کرده است زمینه مفهوم تازه ای از تجربه را فراهم آورده که پیش از ...  بیشتر کانت بر اساس تقسیمی که از قضا یا به دست داده است و آنها را به تحلیلی و تالیفی تقسیم نموده و قضایای تالیفی را در دو بخش ما تقدم و ما تاخر تعریف کرده است زمینه مفهوم تازه ای از تجربه را فراهم آورده که پیش از وی سابقه نداشته است کانت ابتدا از امکان ذاتی تجربه پرسش می کند و سپس آن را با امکان تحقق طبیعت پیوند می دهد و در بحث از امکان طبیعت به بحث از متعلق تجربه و نسبت آن با فاعل شناسا می پردازد و نحوه امکان قضایای تالیفی ما تقدم را در سایه آن نسبت تعیین می کند و در این بحث سوبژکتیویته را در قالب ـمن می اندیشم‌‌ به عنوان بنیاد امکان قضایای تالیفی ما تقدم تثبیت می کند بدین ترتیب مفاد تجربه در معنای کانتی آ ن را با امکان تحقق طبیعت پیوند می دهد و در بحث از امکان طبیعت به بحث از متعلق تجربه و نسبت آن با فاعل شناسا می پردازد و نحوه امکان قضایای تالیفی ما تقدم را در سایه آن نسبت تعیین می کند و در این بحث سوبژکتیویته را در قالب من می اندیشم به عنوان بنیاد امکان قضایای تالیفی ما تقدم تثبیت می کند بدین ترتیب مفاد تجربه در معنای کانتی آن که از مبادی تصوریه علوم جدید به شمار می رود می رود معین می شود گفتنی است که این مقاله با نظر به کتاب شی چیست ؟ تالیف مارتین هیدگر تحریر شده است

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 577.42 K

نگاهی به مبانی ما بعد الطبیعه اراده

دکتر سید حمید طالب زاده

دوره 1، شماره 2 ، دی 1381

چکیده

  نزاع بر سر تقدم فکر بر اراده و یا بالعکس نزاعی دیرینه در عالم تفکر بوده است به طوری که فیلسوفان غالبا مدافع تقدم فکر بر اراده بوده اند و طایفه ای از متکلمان اراده را اصل دانسته و علم و فکر را تابع آن قلمداد ...  بیشتر نزاع بر سر تقدم فکر بر اراده و یا بالعکس نزاعی دیرینه در عالم تفکر بوده است به طوری که فیلسوفان غالبا مدافع تقدم فکر بر اراده بوده اند و طایفه ای از متکلمان اراده را اصل دانسته و علم و فکر را تابع آن قلمداد کرده اند به طوری که مشیت و اراده حق تعالی را بر علم و حکمت او مقدم داشته اند در فلسفه جدید ما با فیلسوفانی سر و کار داریم که کمابیش تقدم اراده بر فکر را تایید کرده اند و این رای که با رای متکلمان قرابت دارد در فلسفه جدید مورد توجه واقع شده و بسط پیدا کرده است در این مقاله به آراء برخی فیلسوفان دوره جدید مانند دکارت اسپینوزا لایب نیتس کانت فیخته شلینگ و در این زمینه پرداخته شده است

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 563.45 K

علیت در فلسفه اسلامی و نظر مخالفان ان

محمد اسدی گرمارودی

دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1385

چکیده

  نیروی کنجکاوی درانسان از اهم خصیصه های اوست،براین اساس می خواهد بفهمد ولذا چراگوست و نه چون حیوان چراگر.نخستین مرحله از کنجکاوی هر انسان در خود و عالم خارج از خود،کشف رابطه علی و چگونگی ربط حوادث و فعل ...  بیشتر نیروی کنجکاوی درانسان از اهم خصیصه های اوست،براین اساس می خواهد بفهمد ولذا چراگوست و نه چون حیوان چراگر.نخستین مرحله از کنجکاوی هر انسان در خود و عالم خارج از خود،کشف رابطه علی و چگونگی ربط حوادث و فعل و انفعالات درعالم وجود است.درتوجه به این امر عده ای آن قدر علیت را واضح و اولی دیدند که به بداهت آن حکم نمودند و اگر دلایلی هم ارائه نمودند بیشتر جنبه تنبیهی داشته است،اما گروهی دیگر به گمان منافات علیت با توحید افعالی یا جبر یا عدم قطعیت در فیزیک کوانتومی به مخالفت با آن برخاستندو مطالبی در اثبات نظریه خود ارائه کردند که دقت در مطالب آن ها مشخص می کند که درواقع دلیل بر رد علیت نداشته،بلکه در تغایر و منافات علیت با امور دیگر قدرت جمع بندی نداشته اند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 584.03 K

ابن عربی و نقد قاعده الواحد

نصرالله حکمت

دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1385

چکیده

  قاده فلسفی «الواحد لایصدر عنه الا الواحد»(از واحد جزواحد صادر نمی شود)را که معروف به قاعده«الواحد»است،بیشتر فیلسوفان مسلمان پذیرفته ،در آثار خود مورد بحث قرار داده .مفاد آن را برهانی کرده اند. بی تردید،این ...  بیشتر قاده فلسفی «الواحد لایصدر عنه الا الواحد»(از واحد جزواحد صادر نمی شود)را که معروف به قاعده«الواحد»است،بیشتر فیلسوفان مسلمان پذیرفته ،در آثار خود مورد بحث قرار داده .مفاد آن را برهانی کرده اند. بی تردید،این قاعده عقلی را نخستین بار فیلسوفان مسلمان مطرح نکرده اند،اما اینکه چه کسی آن را کشف کرده و برای بار نخست مورد بحث و گفت و گو قرارداده است،محل اختلاف حکمای اسلامی است.معلم ثانی ،ابونصر فارابی،ارسطو را مبتکر این قاعده می داند و دراین باب به سخن فیلسوف معروف ،زنون،که وی را ازشاگردان ارسطو می داند،استناد می کند،اما ابن رشد این قاعده را به دو فیلسوف قدیم یونانی ،افلاطونی و ثامسطیوس نسبت داده و در این باب نام ارسطو را به میان نیاورده است.عثمان یحیی،این قاعده را در اصل تاریخی خود،دارای مبدیی افلوطینی می داند.در کتاب اثولوجیا –که آن را حکمای مسلمان به عنوان کتاب ارسطو می شناختند اما در واقع خلاصه ای کتاب افلوطین است-مفاد این قاعده مورد بحث قرار گرفته است درمیمردهم از کتاب مذکور آمده است که : «اولین ابداع حق ،شی ء تام است که همان هویت عقل باشد.»

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 254.05 K

در جستجوی نا آگاه

ویلیام هافمن

دوره 5، شماره 3 ، آذر 1386

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 168.02 K

ایمان.امید و شک

لویس پوی من

دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1386

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 554.8 K

heidegger.ontological attitude and naturalism

Jeremy wisnewski

دوره 6، شماره 1 ، اردیبهشت 1387

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 515.7 K

Book Review:Ricoeur Paul, La mémoire, l’histoire, l’oubli, (L’ordre philosophique), Paris: Seuil, 2003

Theo L. Hettema

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1388، ، صفحه 157-161

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله

بهره مندی در فلسفۀ توماس آکوئیناس

محمد ملائی ایولی؛ محسن فهیم؛ مجتبی جعفری اشکاوندی

دوره 17، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 167-187

چکیده

  یکی از مفاهیم کلیدی که در متافیزیک توماس نقش اساسی دارد، مفهوم بهره­مندی است، که بر اساس آن، بین خالق و مخلوق ارتباط برقرار می­کند. بهره­مندی پیشینه­ای در فلسفه افلاطون و بوئثیوس دارد و در عبارات ...  بیشتر یکی از مفاهیم کلیدی که در متافیزیک توماس نقش اساسی دارد، مفهوم بهره­مندی است، که بر اساس آن، بین خالق و مخلوق ارتباط برقرار می­کند. بهره­مندی پیشینه­ای در فلسفه افلاطون و بوئثیوس دارد و در عبارات توماس عبارت است از چیزی که به نحوی جزئی، آنچه را که به دیگری به نحو کامل تعلق دارد، دریافت می­کند. از آنجا که متافیزیک وی براساس توجه خاص به «وجود» بنا شده است و وجود نیز هم به خالق و هم به مخلوق نسبت داده می­شود و موجودات از وجود برخوردار هستند، بنابراین باید نوع ارتباط بین خالق و مخلوق مورد مطالعه قرار گیرد و معلوم گردد هرکدام به چه نحو در وجود سهیم­اند. همچنین در رابطه بین وجود و ماهیت، بهره­مندی چه نقشی دارد. این مقاله در نظر دارد با مطالعه آثار توماس آکوئیناس و شارحین و محقیقن به شیوه تحلیلی و پژوهشی مسأله بهره­مندی را بررسی نماید تا منظور از بهره­مندی، انواع بهره­مندی و موارد استعمال مفهوم بهره­مندی در فلسفه توماس مشخص گردد. وی سه نوع بهره­مندی را تشخیص می­دهد که تنها یکی از آنها قابل استناد به خدا و موجودات است. وی با نظریه بهره­مندی رابطه خالق و مخلوق، رابطه ماهیت و وجود، رابطه کثیر با واحد را توجیه می­کند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 265.63 K