نویسنده

• دکتر محسن جهانگیری

چکیده

ابن سینا پزشک نامی عالم (Scientist) بزرگ و خلاصه رئیس فیلسوفان عالم اسلام است با اینکه در قرون وسطی زندگی می کرده ولی هرگز روحیه واندیشه قرون وسطایی نداشته است او همچون فیلسوفان دوره تجدید حیات علمی و فرهنگی (رنسانس) مخالف هر نوع تحجر و تقلید بوده و سند درستی هر امری را عقل و تجربه می شناخته و با سعه صدر و دیدی فراتر از زمان و محیط خوئد با مسائل می نگریسته و برای انکار چیزی تا دلیل و برهان روشنی نمی یافته آن را در بوته امکان می نهاده است از این روی شهود عرفا و کرامات اولیا را از دید عقلی ممکن می دانسته و در برخی از رسالات و کتاب هایش به توجیه فلسفی آنها پرداخته است این امر باعث شده عده ای نوعی عرفان به وی نسبت دهند و حتی احیانا او را صوفی وحدت وجودی پندارند که به نظر بعید می نماید زیرا چنانکه در متن مقاله خواهیم دید از مطالعه احوال و آثار وی بر می آید که او هرگز به سیر و سلوک نپرداخته و راه و روش صوفیان در پیش نگرفته بلکه از آغاز تا پایان زندگانیش همچنان عالم و فیلسوف و پای بند عقل و استدلال بوده و براستی فیلسوف به دنیا آمده و فیلسوف از دنیا رفته است .

کلیدواژه‌ها

• امکان و توجیه عقلی
• روش صوفیان
• روش مشائیان
• سیر و سلوک
• شهود عرفانی
• عرفان
• عرفان متعارف
• عشق
• عقل و استدلال
• فلسفه مشاء
• کرامات و مقامات عرفا

عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

Avicenna, the well-known physician and scientist, can be regarded as the most prominent of Islamic philosophers. Despite the fact that he lived in the Medieval era, he did not follow the Medieval line of thought. He was rather like Renaissance thinkers in opposing any sort of narrow-minded dogmatism and blind imitation of the ancients as well as in relying on reason and experiment as the only touchstone of truth.
Open-minded as Avicenna was, he could look well ahead of his time, and never rejected a belief before he found conclusive evidence in its refutation and meanwhile regarded it as possible. That is why he considered the intuitive findings of mystics and the miracles of saints as logically possible and in some of his works sought to provide philosophical justifications for them. This attempt gave some the chance to attribute a kind of mysticism to Avicenna and to regard him as a Sufi, who believed in Existential Monism. This is a false claim. In the present article, drawing on evidence from Avicenna’s life, we will to show that he never set foot on the path of mystic quest and neither did he adopt a Sufi’s life style, but all through his life he remained a true philsopher who never lost his faith in reason and logic. Avicenna was born a philsopher and died a philosopher.

کلیدواژه‌ها [English]

• logical possibility and justification
• mystic intuition
• Mysticism
• ordinary mysticism
• Peripatetic method
• Peripatetic philosophy
• reason and logic
• spiritual quest
• Sufis’ style
• the miracles and spiritual states of mystics Divene love