فلسفه

پس از اینکه تقسیم‌بندی معقولات به معقولات اولی، معقولات ثانیهی فلسفی و ثانیۀ منطقی، از سوی میرداماد ارائه شد و از سوی ملاصدرا مورد تأیید و تحکیم قرار گرفت، دیدگاه نهایی در تقسیم‌بندی معقولات تا امروز ... بیشتر پس از اینکه تقسیم‌بندی معقولات به معقولات اولی، معقولات ثانیهی فلسفی و ثانیۀ منطقی، از سوی میرداماد ارائه شد و از سوی ملاصدرا مورد تأیید و تحکیم قرار گرفت، دیدگاه نهایی در تقسیم‌بندی معقولات تا امروز قلمداد شده است اما در مورد فیلسوفان پیش از میرداماد همچون ابن‌سینا اختلاف‌نظر وجود دارد. گروهی بر آن‌اند که ابن‌سینا قائل به تقسیم‌بندی سه‌گانۀ معقولات است به این صورت که معقول ثانی نزد او مساوی با معقولات ثانیۀ منطقی است اما معقولات ثانیۀ فلسفی را بااینکه می‌شناخته اصطلاح جداگانه‌ای برای آن‌ها قرار نداده است. در مقابل، دیدگاهی دیگر می‌گوید که ابن‌سینا قائل به تقسیم‌بندی دوگانه است و به نظر او، معقولات اول تنها مفاهیم ماهوی نیستند بلکه مفاهیم فلسفی را نیز از معقولات اول می‌داند و معقولات ثانیه ازنظر او همان معقولات ثانیۀ منطقی است. این پژوهش بر آن است که ابن‌سینا قائل به تقسیم‌بندی دوگانۀ معقولات است نه تقسیم‌بندی سه‌گانه که گروهی گمان کرده‌اند اما نه تقسیم دوگانه‌ای که در دیدگاه دوم گمان شده است بلکه به این صورت که او در یک تقسیم ابتدایی، معقولات را به دو قسم اولی و ثانیه تقسیم می‌کند سپس برخی از معقولات ثانیه از جهت امری که عارض آن‌ها می‌شود یعنی از جهت ایصال به مطلوب در منطق بحث می‌شوند وگرنه به نظر وی بحث از اثبات و نحوۀ وجود آن‌ها در فلسفه اولی است ازاین‌رو بالذات معقول ثانی فلسفی(در اصطلاح مشهور) هستند و بالعرض، معقول ثانی منطقی بنابراین نه‌تنها معقول ثانی ازنظر ابن‌سینا مساوی با معقولات ثانیۀ منطقی نیست بلکه اعم از آن‌هاست و مفاهیم فلسفی.

فلسفه

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 21 (1402)

دوره 20 (1401)

دوره 19 (1400)

دوره 18 (1399)

دوره 17 (1398)

دوره 16 (1397)

دوره 15 (1396)

دوره 14 (1395)

دوره 13 (1394)

دوره 12 (1393)

دوره 11 (1392)

دوره 10 (1391)

دوره 9 (1390)

دوره 8 (1389)

دوره 7 (1388)

دوره 6 (1387)

دوره 5 (1386)

دوره 4 (1385)

دوره 3 (1384)

دوره 2 (1383)

دوره 1 (1381)

کلیدواژه‌ها = معقول ثانی فلسفی

تقسیم‌بندی معقولات از دیدگاه ابن‌سینا

چکیده