دیویدسن و اصل چریتی به مثابه شرط امکان تفسیر
دیویدسن و اصل چریتی به مثابه شرط امکان تفسیر

مجتبی درایتی

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1391

چکیده
  دیویدسن در کوشش خود در تحقیق در باب چگونگی شکل گیری فهم، مفاهمه و تفسیر به اصلی موسوم به «اصل چریتی» توسل می‌جوید و از آن استفادة گسترده‌ای در فلسفة خود می‌کنند. این اصل که خود در واقع مجموعه‌ای ...  بیشتر
نظام فلسفی بابا افضل: طرحی نو در فلسفه اسلامی‌- ایرانی
نظام فلسفی بابا افضل: طرحی نو در فلسفه اسلامی‌- ایرانی

سید مصطفی شهر آیینی

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 87-108

چکیده
  سده ششم را در تاریخ فلسفه اسلامی-ایرانی می‌توان نقطة عطفی به‌‌‌‌‌‌شمار آورد، در این سده فلسفه با ‌قرائت مشائی آن که در آثار فارابی و به ‌ویژه ابن‌سینا ساخته و پرداخته شده بود، در مواجهه با انتقادات ...  بیشتر
درباره تاریخ مشهور مسئله اصالت وجود
درباره تاریخ مشهور مسئله اصالت وجود

هما رنجبر؛ داود حسینی

دوره 17، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 105-120

چکیده
  در میان معاصران، روایت تاریخی مشهوری برای مسئله اصالت وجود مفروض دانسته شده است که طبق آن نقش‌های اصلی از آنِ ابن‌سینا، سهروردی و صدرا است و میرداماد نقش مکمل روایت را به عهده دارد: ابن‌سینا، در تقابل ...  بیشتر
Intrinsic Value: Towards A Pragmatic Theory
Intrinsic Value: Towards A Pragmatic Theory
دوره 7، شماره 2 ، آذر 1388، ، صفحه 107-123

چکیده
  Intrinsic value is a concept central to the environmentalist movement. Whether one believes that natural objects have intrinsic value is supposed to determine whether one takes a ecocentric or homocentric approach to environmentalism, whether we practice deep or (merely) shallow ecology.  Yet this concept is also a center of controversy and confusion.  ...  بیشتر
سطوح، مؤلفه‌ها و کارکردهای دور هرمنوتیکی
سطوح، مؤلفه‌ها و کارکردهای دور هرمنوتیکی

اصغر واعظی؛ اسماعیل قائدی

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 107-125

چکیده
  مسئله‌ی دور هرمنوتیکی از جمله مسائل بنیادین هرمنوتیک مدرن است که با تقریرهای متفاوتی توسط نظریه‌پردازان این حوزه بیان شده. هرمنوتیک رمانتیک این دور را به مثابه یک اصل روش‌شناختی معرفی می‌کند، این ...  بیشتر
منشاء هنر از منظر صدرالمتألهین
منشاء هنر از منظر صدرالمتألهین

حسین هاشم نژاد

دوره 14، شماره 1 ، تیر 1395، ، صفحه 109-126

چکیده
  صدرالمتألهین بیش از سایر فیلسوفان مسلمان به بحث و نظر از منشأ هنر و آفرینش هنری می‌پردازد. به نزد او، خلیفه الهی بودن انسان، عرضه شدن هنرها به انسانها در عوالم ونشئه­های پیشین آفرینش، الهام، گرایش­های ...  بیشتر
نسبت رفتارگرایی معرفت‌شناختی و عینیت از دیدگاه مک داول
نسبت رفتارگرایی معرفت‌شناختی و عینیت از دیدگاه مک داول

سعیده کوکب

دوره 12، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 115-132

چکیده
  مسئله اصلی در این مقاله بررسی نسبت رفتارگرایی معرفت‌شناختی و عینیت است. آیا می‌توان باوجود اعتقاد به رفتارگرایی معرفت‌شناختی و کنار گذاشتن رویکرد مبناگرایانه به شناخت، گفتمان عینیت را حفظ نمود و ادعا ...  بیشتر
تحلیلی معرفتی از بساطت و غیریت وجود
تحلیلی معرفتی از بساطت و غیریت وجود

میلاد نوری یالقوزآغاجی؛ روح الله عالمی

دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 115-126

چکیده
  وجود در فلسفه کانت به مفهومی مقولی بدل می‌شود که با انکار عینیت وجود به مثابه کمال، در یک چرخش ذهن‌گرایانه جدایی ذهن و عین را نتیجه می‌دهد. اما خارجیت وجود مبنایی است که نمی‌توان به آسانی از آن عبور ...  بیشتر
تلقی فیشته از مفهوم حق طبیعی و نقد هگل بر آن
تلقی فیشته از مفهوم حق طبیعی و نقد هگل بر آن

مهدی میرابیان تبار

دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 117-135

چکیده
  یادداشت سردبیر: مقاله با عنوان «تلقی فیشته از مفهوم حق طبیعی و نقد هگل بر آن» (مجله فلسفه، 43(1)، بهار و تابستان 1394، صص.: 117-135) که تحت نام آقای مهدی میرابیان‌تبار دانش‌آموخته مقطع دکترای فلسفه دانشگاه ...  بیشتر
«آیا رنج بد است؟» درک پارفیت و نیچه درباره‌ی رنج
«آیا رنج بد است؟» درک پارفیت و نیچه درباره‌ی رنج

حمید رضا محبوبی

دوره 16، شماره 1 ، تیر 1397، ، صفحه 117-139

چکیده
  درِک پارفیت استدلال می‌کند که باور هنجاری پایه «هر رنجی فی‌نفسه بد است»، باوری است شهودی و لذا مورد توافق همه‌ی آدمیان در شرایط ایده‌آل. در این میان نیچه، به‌عنوان فیلسوفی که بارها رنج را نیک ...  بیشتر
مقایسةآرای منطقدانان قرن سیزدهم میلادی و گلنبوی در طرح قیاس
مقایسةآرای منطقدانان قرن سیزدهم میلادی و گلنبوی در طرح قیاس

ملیحه احسانی نیک

دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 121-137

چکیده
  تفسیر منطقدانان سنتی از قیاس حملی به گونه‌ای است که آنها را در تحلیل قیاس مساوات و سایر قیاس‌های متضمن نسبت، با مشکل روبرو می‌کند. منطقدانان قرن سیزدهم میلادی برای بیرون رفتن از این مشکل دو شیوه را بکار ...  بیشتر
منشأ لذت از اثر هنری نزد مولانا
منشأ لذت از اثر هنری نزد مولانا

سید محمد حسین نواب

دوره 14، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 123-142

چکیده
  در میان آثار حکما و فلاسفه مسلمان به «منشأ لذت از اثر هنری» و «منشأ زیبایی» اشاره شده است. این بحث کما بیش در فلسفه غرب نیز تکرار شده است. در این بحث فلاسفه تلاش دارند منبع الهام زیبایی به هنرمند ...  بیشتر
خطرهای خیرخواهی: تبیین و تحلیل اصل بیشینه‌سازی خیر در اخلاق هنجاری و نقد جان رالز بر آن
خطرهای خیرخواهی: تبیین و تحلیل اصل بیشینه‌سازی خیر در اخلاق هنجاری و نقد جان رالز بر آن

شیرزاد پیک‌حرفه

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 125-144

چکیده
  این مقاله، نخست، اصل «بیشینه‌سازی خیر» را تبیین و تحلیل می‌کند و سپس نقدهای گوناگون رالز را بر آن مطرح می‌کند. رالز نخستین‌ فیلسوفی است که، علاوه بر طرح انتقادهای منسجم و نظام‌مند از ...  بیشتر
بررسی فلسفی دلایل علیه جرم‌انگاری فکر محض
بررسی فلسفی دلایل علیه جرم‌انگاری فکر محض

حمیدرضا محبوبی آرانی

دوره 17، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 125-144

چکیده
  در حقوق کیفری این اصل، کمابیش اصلی محترم و پذیرفته است که ما نباید کسی را به خاطر فکر محض‌اش مجازات کنیم. فکر محض نیز اقسام احساسات، امیال، تخیلات و آرزوها، باورها و نیات و تصمیم‌های اجرایی‌نشده را در ...  بیشتر
عینیت مفاهیم و داوری‌های اخلاقی در دیدگاه فیلیپا فوت؛ فهم‌های متفاوت از نظریه خیر طبیعی و مسائل پیش روی آن
عینیت مفاهیم و داوری‌های اخلاقی در دیدگاه فیلیپا فوت؛ فهم‌های متفاوت از نظریه خیر طبیعی و مسائل پیش روی آن

ستاره عزت آبادی؛ سعیده کوکب

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 127-150

چکیده
  تبیین عینیت مفاهیم و داوری‌های اخلاقی، از جمله مهم‌ترین دغدغه‌های فیلیپا فوت در طول عمر فلسفه‌ورزی‌اش بوده است و دیدگاه او در این باب در آثار متأخرش، به عنوان اثری مهم و تأثیرگذار شناخته می‌شود. فوت ...  بیشتر
تنگنای ادراک ذات الهی در عرفان اسلامی و راه برون‌رفت از آن
تنگنای ادراک ذات الهی در عرفان اسلامی و راه برون‌رفت از آن

روح الله سوری

دوره 18، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 131-154

چکیده
  ذات الهی از نگاه عارفان «وجود لابشرط مقسمی» است که به­سبب عدم تناهی و عدم تعیّنش، هیچ­گونه ادراکی نمی­پذیرد. پیامد ادراک­ناپذیری ذات، حکم­ناپذیری اوست که ازسوی عارفان تصریح شده است. نفی ...  بیشتر
زایش اخلاق از دل تراژدی‘ دفاع از تفسیر اخلاقی کاتارسیس ارسطویی
زایش اخلاق از دل تراژدی‘ دفاع از تفسیر اخلاقی کاتارسیس ارسطویی

شمس‌الملوک مصطفوی

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 149-177

چکیده
  دفاع از تفسیر اخلاقی کاتارسیس ارسطوئی، یکی از ژانرهای مهم هنر نمایش و محور مباحث ارسطو در کتاب بوطیقا، تراژدی است. نزد ارسطو اقسام شعر، اموری مصنوع که حاصل میمسیس کارکرد آدمی است، به شمار می‌روند که ...  بیشتر
افراد ممتنع الوجود و منطق مفاهیم
افراد ممتنع الوجود و منطق مفاهیم
دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 163-184

چکیده
  میان منطق‌دانان مسلمان، نزاعی دربارة گسترة مصادیق موضوع در قضایای حقیقیه درگرفته است و آن اینکه آیا موضوع در این دسته از قضایا شامل همة مصادیق موجود و ممکن الوجود است یا مصادیق ممتنع الوجود را نیز ...  بیشتر
تاثیر ویتگنشتاین متاخر بر نسبی گرایی در فلسفه علم
تاثیر ویتگنشتاین متاخر بر نسبی گرایی در فلسفه علم

دکتر یاسمن هوشیا

دوره 2، شماره 2 ، دی 1383

چکیده
  علیرغم توافقهای عمیقی که میان دو دیدگاه ویتگنشتاین وجود دارد هر دو از تاثیر گذار ترنی آراء فلسفی قرن بیستم به حساب می آید و نفوذ عمیقی بر سایر فیلسوفان بخصوص فیلسوفان علم داشته است تاکید این مقاله به ...  بیشتر
تاملی در مسائل کلان معرفت شناختی باستان شناسی
تاملی در مسائل کلان معرفت شناختی باستان شناسی

unknown

دوره 2، شماره 1 ، خرداد 1383

چکیده
  مراد از معرفت شناختی باستان شناختی یا آرکئولوژی نقد ها تحلیل ها داوری ها و ارزیابی های معرفت شناسانه پیرامون رشته حرفه و دانشی چند رگه (Polygenci) چند ریختاری (polyform) چند گون (maltifarious) بر آن ها نهاده به پا و بنا ...  بیشتر
زیباترین مثلث ها در تیمایوس افلاطون کوششی نافرجام برای یک تبیین ریاضی کامیاب از طبیعت
زیباترین مثلث ها در تیمایوس افلاطون کوششی نافرجام برای یک تبیین ریاضی کامیاب از طبیعت

دکتر محمد رضا حسینی بهشتی

دوره 1، شماره 1 ، تیر 1381

چکیده
  از زمان نگارش رساله تیمایوس افلاطون تاکنون این اثر از جهات گوناگون همواره مورد توجه مفسران و عالمان قرار گرفته تحلیل های فراونی را بر انگیخته است یکی از جالب ترین مباحث این رساله چگونگی تبیین پیدایش ...  بیشتر
وجه اومانیستی فلسفه هگل
وجه اومانیستی فلسفه هگل

دکتر محمود خاتمی

دوره 1، شماره 2 ، دی 1381

چکیده
  هگل از فلاسفه بزرگ دوران روشنگری است که اصول تفکر وی در جهت تحکیم مبانی و پایه های تمدن جدید غربی بوده و در باطن خود اومانیستی است وجه اومانیستی فلسفه هگل را می توان در دو اصل زیر خلاصه نمود 1- اصالت سوژه ...  بیشتر