نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

• محمود صیدی ¹
• سید محمد موسوی ²

¹ استادیار گروه فلسفه دانشگاه شاهد

² استادیار گروه فلسفه دانشگاه علوم اسلامی رضوی

چکیده

حادث یا قدیم بودن نفس ناطقه انسانی از مسائل چالش برانگیز و قدیمی فلسفه است. ابن سینا در مقابل افلاطون که نفس را قدیم می دانست، با اقامه براهینی در صدد اثبات حدوث نفس بر می آید. در مقابل، فخررازی با طرح انتقاداتی به براهین ابن سینا، نظریه او به چالش می کشاند. در پژوهش حاضر اثبات می گردد که اشکالات فخر رازی ناشی سوء برداشت او از مبانی ابن سینا در اثبات ماده اولی از طریق برهان فصل و وصل، وحدت نوعی نفوس انسانی و تمایز افراد آن با اعراض مفارق، علّت معّد بودن استعداد بدنی جهت افاضه نفس ناطقه از سوی عقل فعّال، براهین ابن سینا در محال بودن تناسخ و قاعده "لا معطل فی الوجود" می باشد. هر چند مبانی ابن سینا در برخی زمینه ها مانند تعلق نفوس جزئی و خیالی به ابدان افلاک بعد از قطع تعلق بدنی، توانائی پاسخ گوئی به اشکالات رازی را ندارد.

کلیدواژه‌ها

• کلید واژگان: فخررازی
• ابن سینا
• نفس
• حدوث
• تناسخ

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

Critical investigation of the Razi’s critics to the creativity of the soul in the Ibn Sina’s view

نویسندگان [English]

• m s ¹
• m m ²

¹

²

چکیده [English]

Creativity or uncreativity of the rational soul is one of the oldest problem of philosophy. Ibn Sina by giving some proofs has proven the creativity of the rational soul. Fakhr ad-Din ar Razi has propsed several critics to each of the Avecina’s argument. In this article, we are going to prove that, the origin of Razi’s critics is his misunderstanding in Ibn Sina’s philosophical views in potential thing through, the sameness of human being in one essence and differention of them by accidental, illumination of the rational soul by the active intellect with acceptivity of the body and misunderstanding in Ibn Sina’s proofs in impossibility of the reincarnation of the soul. In spite of this, Ibn Sina’s view in the connection of the imaginational souls to heavenly bodies and mortality of them are not correct and Razi’s critics can’t be responded.
Key words: Razi, Ibn Sina, Soul, Creativity, Reincarnation.
Creativity or uncreativity of the rational soul is one of the oldest problem of philosophy. Ibn Sina by giving some proofs has proven the creativity of the rational soul. Fakhr ad-Din ar Razi has propsed several critics to each of the Avecina’s argument. In this article, we are going to prove that, the origin of Razi’s critics is his misunderstanding in Ibn Sina’s philosophical views in potential thing through, the sameness of human being in one essence and differention of them by accidental, illumination of the rational soul by the active

کلیدواژه‌ها [English]

• Key words: Razi
• Ibn Sina
• soul
• Creativity
• Reincarnation