نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب

چکیده

در میان آثار حکما و فلاسفه مسلمان به «منشأ لذت از اثر هنری» و «منشأ زیبایی» اشاره شده است. این بحث کما بیش در فلسفه غرب نیز تکرار شده است. در این بحث فلاسفه تلاش دارند منبع الهام زیبایی به هنرمند و چرایی و چگونگی درک زیبایی توسط مخاطب اثر هنری را بررسی کنند و زمینه بحث از «کیفیت درک زیبایی» را فراهم آورند. در این زمینه دو نظر اصلی مطرح شده است؛ نخست فیثاغورس و فیثاغورسیان بر این اعتقادند منشأ زیبایی هنر، حکایت کردن آن از افلاک است. این نظر که «محاکات از افلاک» نام گرفته است فواصل موسیقی را برابر فواصل افلاک از خورشید می‌داند و لذت از هنر را حاصل درک هارمونی موجود در افلاک می‌داند. در نظریه دوم حکیمان مسلمان معتقدند که زیبایی هنر به دلیل محاکات از زیبایی‌های بهشت است. قائلان نظریه «محاکات از عدن» معتقدند انسان به دلیل حضور در بهشت زیبایی‌های بهشتی را چشیده است و زیبایی‌های مادی این دنیا تداعی کننده همان زیبایی‌ها برای او هستند و در واقع این تداعی است که برای انسان لذت بخش است. مولانا به عنوان متفکر مسلمان هر دو نظریه را بیان می‌‌کند و ظاهراً طبق شواهدی که در ادامه آمده است از نظر دوم دفاع می‌کند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Origin of Beauty in Rumi Viewpoint

نویسنده [English]

  • Hossein Navvab

چکیده [English]


 
Muslim thinkers have discussed "Origin of beauty" and "Origin of enjoying the masterpieces of art" in their works and there is a long tradition of this problem in Western philosophy. In this discussion, philosophers have tried to explore the source of beauty inspiration to the artist, to make clear why and how the audience of the artwork understand beauty, and to provide a framework to discuss the "quality of understanding beauty". To answer to this problem, two main approaches are introduced. On the on hand, Pythagoras and the Pythagoreans believe that the origin of the beauty of art is its narration of the Spheres. According to this view, known as "Musicauniversalis,” the distance in music is equal to the distance between the sun and other planets, and enjoying art is resultedfrom understanding of the harmony of the Spheres. On the other hand, Muslim philosophers believe that the beauty of art is due to the narration of the beauty of heaven. Thedefenders of theory of "Representation of heaven" believe that human beings in their presence in heaven have tasted its beauty and in encountering the material beauties of this world,recollectthe heavenly beauty, and in fact, this association and remembrance is enjoyable for him. Rumi as a Muslim thinker, expresses both theories and apparently defends the second one.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Beauty
  • imagination
  • Origin of Beauty
  • Origin of Enjoying the Masterpieces of Art
  • Theory of Narration
  • Rumi
  • Pythagoras
قرآن کریم
اخوان الصفا مجمل الحکمه [بخش کتاب] // سه رساله فارسی در موسیقی / مؤلف
کتاب الصفا اخوان / تدوین بینش تقی. - تهران : نشر دانشگاهی, 1371.
ارسطو بوطیقا (درباره هنر شعر) [کتاب]. - تهران : موسسه انتشارات حکمت, 1388.
ارسطو ما بعد الطبیعه (متافیزیک) [کتاب]. - تهران : انتشارات طرح نو, 1385.
اشراق شیخ حکمت الاشراق [کتاب]. - تهران : موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى‏, 1372.
اعوانی غلامرضا مولانا و نظریه های ادبی مجموعه مقالات مولانا پژوهی دفتر دوم و چهارم [کتاب]. - تهران : موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران, 1386.
افلاطون دوره آثار افلاطون [کتاب] / مترجم لطفی محمد حسن. - تهران : خوارزمی, 1380.- جلد 2 : 4.
افلوطین تاسوعات [کتاب]. - تهران : خوارزمی, 1389. - جلد 1.
باخرزی یحیی اوراد الاحباب و فصوص الآداب [کتاب]. - تهران : موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران, 1383.
بیانی شیرین دمساز دو صد کیش درباره مولانا جلال الدین [کتاب]. - تهران : جامی, 1384.
پورنامداریان تقی در سایه آفتاب [کتاب]. - تهران : انتشارات سخن, 1388.
جعفری محمد تقی تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی جلال الدین محمد مولوی [کتاب]. - تهران : طلوع آزادی, 1363.
جعفری محمد تقی زیبائی و هنر از دیدگاه اسلام [کتاب]. - تهران : انتشارات شرکت سهامی چاپخانه وزارت ارشاد اسلامی, 1361.
جوادی آملی عبدالله اسرا [درون خطی] // جوادی. - اسرا, 2 اردیبهشت 1372. - 17 10 1392. -
چتیک ویلیام طریقه صوفیانه عشق [کتاب]. - تهران : مهر اندیش, 1384.
دورانت ویل و دورانت آریل تاریخ تمدن [کتاب]. - تهران : انتشارات علمی فرهنگی, 1378. - جلد 2.
دهباشی علی تحفه های آن جهانی سیری در زندگی و آثار مولانا جلال الدین رومی [کتاب]. - تهران : سخن, 1382.
ریاحی پری عقل از دیدگاه مولانا [کتاب]. - تهران : موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران , 1384.
زارع مهدی کمپانی مولانا و مسائل وجودی انسان [کتاب]. - تهران : نگاه معاصر, 1390.
زرین‌کوب عبدالحسین نردبان شکسته [کتاب]. - تهران : انتشارات سخن, 1384.
سبزواری ملاهادی شرح مثنوی [کتاب]. - تهران : سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد, 1375. - جلد 1 : 3.
سپهسالار فریدون بن احمد گنجینه حضرت مولانا- زندگینامه مولوی [کتاب]. - تهران  : اقبال, 1388.
سرامی قدمعلی از خاک تا افلاک [کتاب]. - تهران : ترفتد, 1379.
سروش عبدالکریم قمار عاشقانه [کتاب]. - تهران  : صراط, 1379.
شفیعی کدکنی محمد رضا موسیقی شعر [کتاب]. - تهران : نشر آگه, 1388.
شهروزی شرح حکمه الاشراق [کتاب]. - تهران : موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى‏, 1372.
شیمل آنه ماری شکوه شمس (سیری در آثار و افکار مولانا جلال الدین رومی) [کتاب] / مترجم لاهوتی حسن. - تهران : انتشارات علمی فرهنگی, 1389.
عطار نیشابوری فرید الدین تذکره الاولیاء [کتاب]. - تهران : هرمس, 1388.
فروغی محمد علی سیر حکمت در اروپا [کتاب]. - تهران : زوار, 1381.
کاشانی حسن کنز التحف [بخش کتاب] // سه رساله فارسی در موسیقی. - تهران : نشر دانشگاهی, 1370.
کاشانی محمود بن علی عز الدین مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه [کتاب]. - تهران : زوار, 1389.
گولپینارلی عبدالباقی مولانا جلال الدین زندگی، فلسفه، آثار و گزیده ای از آنها [کتاب] / مترجم سبحانی توفیق هاشم پور. - تهران : پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, 1382.
محمدی کاظم مولانا و شعر [کتاب]. - تهران : انتشارات نجم کبری, 1385.
مدرسی(طباطبائی) سید محمد علی سماع، عرفان و مولوی - پژوهشی در تصوف و عرفان بررسی اندیشه های مولوی [کتاب]. - تهران  : یزدان, 1378.
مولانا مقالات شمس [کتاب]. - تهران : مرکز, 1390.
مولوی مولانا جلال الدین محمد کتاب فیه ما فیه [کتاب]. - تهران  : انتشارات نگاه , 1389.
نصر سید حسین جاودان خرد [کتاب]. - تهران  : انتشارات سروش, 1382.
نصر سید حسین معرفت جاودان [کتاب]. - تهران  : مهر نیوشا, 1386.
نصر سید حسین, چتیک ویلیام و شیمل آنه ماری گنجینه معنوی مولانا [کتاب]. - تهران : مروارید, 1384.
 Fauvel John Music and Mathematics: From Pythagoras to Fractals [Book]. - London : Oxford University Press, 2006.
Murdoch Iris The Fire and the Sun [Book]. - Oxford : Oxford University Press, 1977.