نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

• غلامعلی مقدم ¹
• حسین غفاری ²

¹ دانش آموخته دکتری فلسفه دانشگاه علوم اسلامی رضوی

² دانشیار‌گروه فلسفه دانشگاه تهران

چکیده

تبیین کثرت و ارتباط آن با وحدت از کهن‌ترین مسائل عرفان و فلسفه است. مشائیان در ربط کثرت به وحدت از قاعده الواحد و سلسله طولی علل، مدد گرفته‌اند. عرفا کثرت را با تشکیک در مظاهر و با ارجاع به واحدیت توضیح داده‌اند. حکمت متعالیه در دیدگاه نهایی خود با گذر از تشکیک خاصی و پذیرش تشکیک اخص به تبیین عرفانی در ربط کثرت به وحدت پرداخته است. به نظر می‌رسد تشکیک خاص و اخص در اتصال نهایی کثرت به وحدت توفیق کامل نیافته است. در این مقاله با روش تحلیلی نشان داده‌ایم که می توان با تصویر نحوه دیگری از تشکیک که با وجوب وجود منافی نبوده بلکه مؤکد وجوب و وحدت است، تبیینی از ارتباط احدیت با ذات الهی ارائه نمود. در این نگاه اساساً تشکیک از وجود به وحدت منتقل شده و برای وحدت قابلیتی لحاظ شده که نوعی تشکیک در ظهور وبطون را پذیراست، می‌توان آن را در عالم وجوبی فرض نمود و منشأ کثرت اندماجی در احدیت تلقی کرد. این نظریه، قابل جمع با دیدگاه حکما و صدرا و عرفا را بوده و تبیینی نو از این مسأله به شمار می‌آید.

کلیدواژه‌ها

• احدیت
• واحدیت
• عرفان
• اعیان ثابته
• فلسفه
• کثرت

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

Relationship Between diversity and absolute unity in Philosophy and Mysticism

نویسندگان [English]

• gholamali moghaddam ¹
• hossein ghaffari ²

¹ razavi university

² tehran un

چکیده [English]

Explaining multiplicity and its relation to unity is one of the oldest problems of philosophy and mysticism. Peripatetic Philosophers have solves this problem by introducing the vertical hierarchy of transcendent causes. Mystics have explained the multiplicity with the gradation of manifestations and returning it to the second manifestation. In its ultimate view, Transcendent wisdom with transition from particular gradation to more particular gradation, justifies the mystical relationship between unity and multiplicity. But it seems that these two types of gradation have failed to explain the connection of multiplicity to simplicity of being.  Using an analytical method, this study introduces a new kind of gradation in the unity itself which is not only compatible with necessity and simplicity of being, but also confirms them. According to this new explanation, gradation is transformed from being to unity and the gradation of exoteric and esoteric is incorporated in unity. So the necessity of divine essence can be compatible with multiplicity, and this multiplicity in divine essence can be regarded as the principle of succinct multiplicity in the first manifestation.

کلیدواژه‌ها [English]

• Unity
• Multiplicity
• Gradation
• Mysticism
• philosophy