نوع مقاله : علمی -پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی، دانشگاه شیراز.
2 دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شیراز
چکیده
مفهوم «هژمونی» دارای بنیان‌های فلسفی ـ نظری و ساحات معنایی متفاوتی است. این مفهوم را صرفاً و لزوماً نباید به شیوه‌ای ادراک نمود که در راه ادراک آن به شیوه‌هایی دیگر انسداد حاصل آید. در ادراک این مفهوم نباید در مغاک فروبستگیِ متافیزیکی فروغلطید و «یک» شیوۀ ادراک را بر سایر شیوه‌ها غالب دانست. فلذا، پژوهش حاضر درصدد واسازی این گرایش به «امر واحد» است تا بر راه ادراک مفهوم هژمونی به «یکی از شیوه‌های ممکن» پرتو افکند. این‌چنین، تمرکز این پژوهش بر اندیشۀ ارنستو لاکلاو قرار دارد تا بدین‌طریق بنیان‌های فلسفی مفهوم مذکور در فلسفۀ ژاک دریدا مورد واکاوی قرار گیرند و دال‌های برسازندۀ مفصل‌بندی این مفهوم ـــ در مقام ساحات معنایی آن ـــ مکشوف گردند. همان‌گونه که خواهیم دید، دال‌های مذکور حول دالّ برتر یا نقطۀ گره‌گاهی «امکانی‌بودن» مفصل‌بندی می‌گردند و مفاهیم دریدایی «امر تصمیم‌ناپذیر» و «امر لمس‌ناپذیر» به‌عنوان بنیان‌های فلسفی آن‌ها قلمداد می‌شوند. امّا، این امکانی‌بودن به‌معنای عدم‌قطعیّت یا بی‌ثباتی یا عدم‌برخورداری از یک بنیان هستی‌شناختی نیست. لذا، امکان‌ناپذیربودن، تصمیم‌ناپذیربودن و لمس‌ناپذیربودنِ هژمونی را باید به‌معنای عدم‌برخورداری آن از «بنیاد غایی» ـــ و نه «بنیاد» ـــ قلمداد نمود و توجّه را بر سرشت آپوریایی و حضور در عین غیاب و غیاب در عین حضور آن متمرکز نمود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
A Investigation on the Philosophical Foundations of the Concept of Hegemony: Laclau, Derrida and Possibility of the Discursive Formulations
نویسندگان [English]
- Ali Bandarrigizadeh 1
- Jahangir Jahangiri 2
1 PhD Student of Sociology, Shiraz University.
2 Associate Professor of Sociology, University of Shiraz
چکیده [English]
The concept of “hegemony” in political thought has different philosophical-theoretical foundations and semantic dimensions. This concept should not be perceived merely and necessarily in a way which discloses another ways of perception. This concept should not be perceived in a way which traps us in the abyss of metaphysical disclosure. There is not one way of perception which overcomes other alternatives. Therefore, this article deconstructs this tendency to “the One” and lightens the way of perceiving this concept in “one of the possible ways”. Hence, this article concentrates on the political thought of Ernesto Laclau and hereby probes the philosophical foundations of this concept in the philosophy of Jacques Derrida and reveals the signifiers which construct the articulation of this concept as its semantic dimensions. As we will see, the mentioned signifiers are articulated among a master signifier or a nodal point which is contingency of hegemony. “The undecidable” and “the untouchable” are two Derridean concepts which are the philosophical foundations of these signifiers. However, this contingency does not mean inaccuracy or instability or lack of an ontological basis. Therefore, the contingency, undecidability and untouchability of hegemony should be understood as lack of an "ultimate foundation" and not "the foundation". Contingency and lack of an ultimate foundation have relationship with the aporetic nature of hegemony and its presence in the absence and its absence in the presence.
کلیدواژه‌ها [English]
- The Social
- Floating Signifier
- Master Signifier
- Hegemony
- Laclau
- Derrida
New York: Penguin Books.
Derrida, Jacques (1981) Dissemination, Translated by Barbara Johnson, London:
The Athlone Press.
Derrida, Jacques (1988) Limited Inc, Translated by Samuel Weber, Jeffrey
Mehlman and Alan Bass, Illinois: Northwestern University Press.
Derrida, Jacques (1992) The Other Heading: Reflections on Today's Europe,
Translated by Pascale Anne Brault and Michael B. Naas, Indiana: Indiana
University Press.
Derrida, Jacques (1993) Aporias: Dying ــــAwaiting (One Another at) the “Limits of
Truth”, Translated by Thomas Dutoit. Stanford: Stanford University Press.
Derrida, Jacques (1995) On the Name, Translated by David Wood, Stanford:
Stanford University Press.
Derrida, Jacques (2005) On Touching ــــJean-Luc Nancy, Translated by Christine
Irizarry, Stanford: Stanford University Press.
Derrida, Jacques (2006) Specters of Marx: The State of the Debt, the Work of
Mourning and the New International, Translated by Peggy Kamuf, New York
and London: Routledge.
Lacan, Jacques (1997) The Seminar of Jacques Lacan, Book VII: The Ethics of
Psychoanalysis 1959-1960, Translated by Dennis Porter, New York and
London: W.W. Norton & Company Inc .
Laclau, Ernesto (1990) New Reflections on the Revolution of Our Time, London:
Verso.
Laclau, Ernesto and Mouffe, Chantal (2001) Hegemony and Socialist Strategy:
Towards a Radical Democratic Politics, London: Verso.
)