نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

• محمد شفیعی ¹
• احمد علی اکبر مسگری ²

¹ پژوهشگر پسادکتری فلسفه، دانشگاه شهید بهشتی

² استادیار گروه فلسفه دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

کانت منطق را به دو حوزه کلی منطق عمومی و منطق استعلایی تقسیم می­کند. منطق عمومی نسبت به اعیان خنثی است و صرفا قواعد انسجام خود اندیشه و از این رو صرفا شرایط سلبی حقیقت را بیان می­کند. اما آیا اصل طرد شق ثالث که می­گوید از بین یک گزاره و نفی آن یکی درست است یک شرط صرفا سلبی برای حقیقت است؟ در این مقاله نشان می­دهیم که چنین نیست. در این راستا هم به لحاظ تاریخی به برهان کانتور اشاره می­کنیم و هم به تحلیل ماهیت این اصل با استفاده از پدیده­شناسی استعلایی می­پردازیم. با مقایسة دیدگاه­های مهم ارائه شده دربارة این اصل یعنی دیدگاه­های هوسرل، براوئر و هیتینگ، و همچنین از خلال تحلیل قصدی ادات نفی از آن رو که در اصل طرد شق ثالث فراخوانده می­شود، نسبت این اصل با منطق صوری را مورد بحث قرار می­دهیم.

کلیدواژه‌ها

• اصل طرد شق ثالث
• منطق عمومی
• هوسرل
• کانت
• برهان کانتور

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

Is the Law of Excluded Middle a negative condition for truth?

نویسندگان [English]

• Mohammad Shafiei ¹
• Ahmad Ali Akbar Mesgari ²

¹ Postdoctoral Researcher of Philosophy, Shahid Beheshti University

² Assistant Professor of Philosophy, Shahid Beheshti University, Tehran

چکیده [English]

Kant divides logic into two main fields: general logic and transcendental logic. General logic abstracts altogether from objects; and it concerns only the rules of self-consistence of thoughts. Thus it contains merely the negative criteria of truth. On the other hand, Kant considers general logic in its Aristotelian formalization as finished and complete. This logic grants the law of excluded middle, which says for any proposition either it or its negation is true. But is such a law a merely negative condition for truth? In this paper we show that it is not. In this respect we mention historical issues raised by Cantor’s proof and more importantly discuss about the phenomenological nature of this law. We will show that the positive use of this law brings forth a challenge for the Kantian viewpoint. We explain the possible ways to confront this challenge. By means of a compression between the main views developed in regard to this law, namely those of Husserl, Brouwer and Heyting, we will explore the phenomenological status of this law. We will show that on the basis of Husserl's analyses in Formal and Transcendental Logic and in Experience and Judgment, about the nature of valid judgments and that of negation, the law of excluded middle is not generally valid.

کلیدواژه‌ها [English]

• Law of excluded middle
• General logic
• Husserl
• Kant
• Cantor's proof