نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسنده

• عطیه زندیه

دانشگاه شهید مطهری

چکیده

«اصل پراگماتیکی» مبنای پراگماتیسم پیرس است. او در تأسیس این اصل تحت تأثیر دکارت و اصطلاح «وضوح» او، و کانت و معنای «پراگما» از سوی اوست. پیرس ابتدا وضوح را از منظر دکارت و لایب‌نیتس معنا می‌کند، اما آنها را کافی ندانسته و مورد انتقاد قرار می‌دهد. پس از آن، اصل پراگماتیکی  خود را ارائه می‌دهد و آن‌را به‌عنوان عالی‌ترین مرحلة وضوح معرفی می‌کند. او در نامگذاری این اصل واژة «پراگما» (‌نه پراکتیک) را برمی‌گزیند، چون مطابق نظر کانت «تجربه» در‌معنای پراگما دخالت تام دارد. این اصل، اصلی منطقی است که در نظریة تحقیق پیرس مطرح می‌شود و به آثار عملی محسوسی توجه دارد که درپی هر عقیده‌ای ایجاد می‌شود. پیرس در نظریة تحقیق از عقیده سخن می‌گوید آنگاه که انسان را آماده عمل می‌کند. او وظیفه فکر را ایجاد عادت، و هویت عادت را هدایت به‌سوی عمل می‌داند. بدین‌ترتیب، وی میان عقیده، عمل، عادت و آثار محسوس و عملی عقیده ارتباط برقرار می‌کند. این اصل هم‌چنین اصلی معنا شناختی است که کارکرد اصلی آن برطرف کردن معضلات مابعدالطبیعه و روشن ساختن بی‌معنایی برخی از گزاره‌های آن است.
 

کلیدواژه‌ها

• اصل پراگماتیکی
• وضوح
• پراگماتیسم
• پیرس
• معنا
• دکارت
• لایب‌نیتس

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

The Highest Level of Clearness in Pierce’s Pragmatism

نویسنده [English]

• Atieh Zandieh

Shahid Motahhari University

چکیده [English]

The ‘pragmatic maxim’ is basis of Pierce’s pragmatism. To form this maxim, Pierce was influenced by Descartes’s and Kant’s ideas – especially Descartes’s term of ‘clearness’ and Kant’s interpretation of “Pragma”. At first step, Pierce defined clearness from Descartes’s and Leibniz’s points of view; however, he found these points of view insufficient and criticized them. After that, he presented his own pragmatic maxim and introduced this maxim as the highest level of clearness. In order to give a name to this maxim, Pierce selected the term of ‘Pragma’ (instead of ‘practice’), because - based on Kant’s view - ‘experience’ absolutely interferes in the meaning of pragma. The pragmatic maxim, is a logical maxim that was outlined in Pierce’s ‘research theory’ and it is focused on a sensible practical effect created after every theory. In research theory, Pierce discussed ‘opinion’ as it makes the human ready to act. According to Pierce’s discussion, the task of human’s thought is ‘to create habit’, and the identity of habit is ‘to direct into action’. As a result, Pierce made a connection between opinion, action, habit, and sensible and practical effects of opinion. The Pragmatic maxim is also a semantic maxim and its main functions are clearing the metaphysics’ dilemmas and clarifying that some of its terms are meaningless.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Key words: Pragmatic Maxim
• Clearness
• Pragmatism
• Pierce
• Semantic
• Descartes
• leibniz