نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسنده

دکترای جامعه شناسی دانشگاه بو علی سینا همدان

چکیده

هگل سیر تحول روح را باتحول در آگاهی حسی، خودآگاهی، عقل،روح، دین وعلم مطلق تشریح می‌کند. در این مسیر آگاهی به روش دیالکتیکی دربستر تاریخ حرکت می‌کند. لذا معرفت امری تحولی، خود یابنده و پویا تلقی می‌گردد. از سوی دیگر مانهایم معرفت را از منظری متفاوت در موقعیت‌های اجتماعی آن مورد توجه قرارمی‌دهد. به نظر او توجه به مبنای وجودی معرفت، آن را از ناب و ایستا بودن خارج و در بستر اجتماعی قرار می‌دهد.براین اساس می‌توان گفت هگل معرفت را دربستر تاریخی و مانهایم آن را دربستر اجتماعی قرارمی‌دهند و از معرفت شناسی مرسوم در عصرخود فراترمی‌روند. این مقاله بانگاهی به رویکرد پدیدار شناسی هگل می‌کوشد تاثیر پذیری مانهایم از وجه نظرات مزبور را مورد توجه قراردهد. به عبارتی مفهوم معرفت نزد مانهام  چه نسبتی با ویژگی‌های شناخت فلسفی هگل  دارد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد مانهایم  با طرح مفاهیم اساسی هم چون تاریخ، ایدئولوژی، آگاهی کاذب، کنش وکردار، کلیت، معرفت وحقیقت که درسیر تکوین جامعه شناسی او نقش مهم دارند ازپدیدارشناسی روح هگل تاثیر پذیرفته است. بدین ترتیب می‌توان گفت مانهایم مفاهیم هگلی  آگاهی و دانش را درحیطۀ جامعه شناسی معرفت خود بسط وتوسعه داده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Influence of Hegel’s The Phenomenology of Spirit on Mannheim’s Sociology of Knowledge

نویسنده [English]

  • zinolabedin afshar

Doctor of Sociology of Hamedan University of Medical Sciences

چکیده [English]

Hegel explains the development of spirit through the evolution of sensational consciousness, self-consciousness, reason, spirit, religion, and absolute wisdom. Consciousness moves dialectically along the context of history. Therefore, knowledge is dynamic and self-discoverable. On the other hand, Mannheim views knowledge in social contexts. To him, consideration of the essence of knowledge prevents it from being pure and stagnant and puts it into social context. Thus, Hegel puts knowledge into historical context and Mannheim puts it into social context. This article studies the influence of Hegel’s phenomenology on Mannheim to understand the way in his philosophy (Mannheim’s) knowledge is related to Hegel’s philosophical cognition. Mannheim, in his introduction of fundamental concepts such as history, ideology, false consciousness, action, totality, knowledge, and truth, which had a crucial role in his development of sociology of knowledge, has been under the influence of The Phenomenology of Spirit. So we can say that Mannheim expands the Hegelian concepts of consciousness and knowledge in his sociology of knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Consciousness
  • Historicity
  • Ideology
  • Totality
  • Truth
 
اوبراین، دنیس (1389)، فرهنگ اندیشه انتقادی، از روشنگری تا پسامدرنیته، ویراسته مایکل پین، ترجمة پیام یزدان جو، تهران: نشر مرکز، صص 840-839.
برگر، پیتر ولاکمن، توماس (1375)، ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمة فریبرز مجیدی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
بوردیو، پیر (1380)، نظریه کنش، دلایل عملی و انتخاب عقلانی، ترجمة مرتضی مردیها، تهران: نشر مرکز.
دورانت، ویل (1379)، تاریخ فلسفه، ترجمة عباس زریاب، چاپ پانزدهم، تهران: انتشارات علمی ‌و فرهنگی.
کانت،ایمانوئل (1387)، سنجش خردناب، ترجمة میرشمس الدین ادیب سلطانی، چاپ سوم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
کورنر، اشتفان (1389)، فلسفه کانت، ترجمۀ عزت الله فولادوند، چاپ  سوم، تهران: انتشارات خورازمی.
فروغی، محمدعلی (1377)، سیرحکمت دراروپا، چاپ دوم، تهران: نشرالبرز.
مانهایم،کارل (1380)، ایدئولوژی و اتوپیا، ترجمة فریبرز مجیدی تهران: انتشارات سمت.
مگی، برایان (1377)، فلاسفه بزرگ، ترجمة عزت الله فولادوند، چاپ دوم، تهران: انتشارات خوارزمی.
هگل،گ، و، ف (1390)، پدیدارشناسی جان، ترجمة باقر پرهام، تهران: انتشارات کند وکاو.
هگل، گئورگ ویللهم فردریش (1382)، فنومنولوژی روح، ترجمة‌ زیبا جبلی، تهران: انتشارات شفیعی.
هیپولیت، ژان (1380)، پدیدار شناسی روح بر حسب نظر هگل، اقتباس و تالیف کریم مجتهدی، چاپ دوم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
Alexandre, Kojeve., (1980), Introduction to the reading of Hegel: Lecturers on Phenomenology of Sprit, edited by Allan Bloom, New York Cornell University Press.
Bloor, David, (1979)., Knowledge and Social Imagery, London: Routledge.
Habermas, jurgen., (1984), The Theory of Communicative Action. Vol. 1, Reason and the Rationalization of Society. Boston: Beacon Press.
ـــــــــــــــــــــــــ., (1990), The Philosophical Discourse of Modernity, Oxford: Polity Press.
Latour, Bruno and Woolgar, Steve., (1986), Laboratory Life. The Contruction of Scientific Facts. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.
Mannheim, Karl.(2003)., Essays on the Sociology of Culture, New York, Taylor & Francis.
McCarthye, Doyle., (2005), Knowledge as culture: the new Sociology of Knowledge, New York, Taylor & Francis.
Speight, Allen., (2008), The Philosophy of Hegel, Hong Kong, ACUMEN.