نوع مقاله : علمی -پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری فلسفۀ غرب دانشگاه تهران
2 دانشیار گروه فلسفۀ دانشگاه تهران
3 استادیار گروه فلسفۀ دانشگاه تهران
چکیده
یکی از مشکلات جدی «معرفت‌شناسی طبیعی‌شده» در فلسفۀ کواین، مسئلۀ «نورماتیویته» است؛ نورماتیویته، تجویزی برای باور صادق موجّه و در پی معقولیّت و توجیه شناخت است. در معرفت‌شناسی سنّتی، نورماتیوهای شناخت بر اساس مبناگرایی عقلی یا تجربی مشخص شده‌اند؛ اما کواین با تأکید بر استقرا و نظریۀ تکامل داروین با چالشی جدی دربارۀ نورماتیویته مواجه می‌شود و در پاسخ به انتقادها، معرفت‌شناسی طبیعی‌شده را نوعی «مهندسی نورماتیو» و «تکنولوژی جست‌وجوی صدق» یا پیش‌بینی صحیح معرفی می‌کند، وانگهی ابهام در معنای مورد نظر کواین از واژگان مهندسی و تکنولوژی، به این چالش دامن می‌زند. با بررسی آرای کواین در این زمینه، می‌توان فهمید که نورماتیویته در مقام کنترل فرضیه‌ها در مراحل ابتدایی، موارد ابطال‌پذیر علم را آشکار ساخته، به جای متن به حاشیۀ علم می‌پردازد، در حالی که نورماتیویتۀ سنّتی در متن شناخت کاربرد داشت. علاوه بر این، کواین با اصلاح تجربه‌گرایی سنّتی و چرخش از آن به طبیعت‌گرایی، خود اصل تجربه‌گرایی را که می‌گوید: «چیزی در ذهن نیست که قبلاً در حس نبوده باشد»، به‌عنوان مهم‌ترین نورماتیو علم معرفی کرده، آن را جداکنندۀ علم از غیر علم برمی‌شمارد. این اصل در کنار نورماتیوهایی از قبیل سادگی، محافظه‌کاری و کلیّت، فرضیه‌ها را در مرحلۀ کشف علم بررسی می‌کنند؛ اما شرایط صدق آن‌ها کار خود علم است و نورماتیویتۀ کواین برخلاف نوع سنّتی نقشی در توجیه علم ندارد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Engineering Normativity in Quine's Epistemology
نویسندگان [English]
- zahra Ghezelbash 1
- Mahdi Zakeri 2
- Hasan Mehrnia 3
1 PhD Student in Western Philosophy, Tehran University
2 Associate Professor in Philosophy, Tehran University
3 Assistant Professor in Philosophy, Tehran University
چکیده [English]
One of the serious problems of “Naturalized Epistemology” in Quine philosophy is “Normativity”. Normativity is a prescription for justified true belief and seeks rationality and justification of knowledge. The norms of knowledge in traditional epistemology are defined on the basis of empirical or rational Foundationalism, but Quine was challenged by emphasizing induction and Darwin's Evolution. He introduced in response to the challenges the naturalized epistemology as “normative engineering” and “technology of truth- seeking” or prediction. The challenge became more, however, with the ambiguity of two words “engineering” and “technology”. According to Quine, normativity in the position of controlling hypothesis in the early stages, reveals the falsifiable cases of science and deals with the margins of science instead the context, contrary to traditional epistemology. Moreover, Quine by modifying traditional empiricism and shifting from it to naturalism, introduced the watchword of empiricism, which says, “nihil in mente quod non prius in sensu” as the most important norm of science that which separates science from non-science. Some another norms such as simplicity, conservatism and generality contribute to this norm at the stage of science discovery; but the truth conditions are the work of science itself, and unlike traditional type, the Quine's normativity has no role in justification of science.
کلیدواژه‌ها [English]
- Normativity
- Naturalism
- Naturalized Epistemology
- Induction
- Normative Engineering
- Technology of Truth-Seeking
)