نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

10.22059/jop.2024.361860.1006787

چکیده

از حیث معرفت‌شناسی کشف «خود»، ماهیت «خود» وارتباط انسان با «خود» در فلسفه اشراق جایگاه ویژه دارد. مساله اصلی در این مقاله این است که سهروردی چگونه «خود» را کشف می‌‌کند ومکانیسم وی در خودکاوی چیست؟ برای رسیدن به پاسخ سهروردی بین دو نوع مواجهه هستی شناسانه ومعرفت شناسانه با «خود» تمایز قائل شده‌ایم. درمواجهه هستی شناسانه، انسان در اثرخودکاوی به حقیقت وجودی دست می‌یابد واین امر وجودی را مبنای کل نظام متافیزیکی خود قرار می‌‌دهد آن طوری که در نظام فلسفی ابن سینا شاهدیم. اما از منظر سهروردی مواجهه انسان در کشف «خود» معرفت شناسانه است. در مواجهه معرفت شناسانه با «خود» اولین یافته انسان، امری است که دائما برایش ظهور دارد ونظر به اینهمانی ظهور وادراک، مکشوف آدمی همان آگاهی است ودر نتیجه «خود» همان آگاهی وشعور است. شعوری که مبنای کل نظام معرفتی فیلسوف قرار می‌گیرد. با توجه به این نوع مواجهه ، در این مقاله بین سه مرحله خودکاوی یعنی خودآگاهی، خودشناسی وخودسازی تمایز قائل شده‌ایم. در مرحله خودآگاهی از سه طریق واقعیتی فراتر از بدن مادی کشف می‌شود. در مرحله خودشناسی با فاصله گرفتن از نظر فلاسفه مشایی با تکیه بررویکرد پدیدارشناختی به این امر دست می‌یابیم که این امر غیر مادی دائما برانسان ظهور دارد، چنین امری نور محض است ودر مرحله خودسازی با برقراری دیالکتیک بین انسان و «خود» این نتیجه حاصل می شود که اساسا از خودبیگانگی امری متناقض است. لذا خودکاوی اشراقی سهروردی بنیانی برای معرفت شناسی اشراقی هم در فلسفه خود وهم در فلسفه‌های بعد از خود تاسیس می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

“Self” in suhrawardi: Methodological analysis

نویسنده [English]

  • sohrab haghighat

philosophy, theology, shahid madani of azarbaijan

چکیده [English]

the discovery of "Self", the essence of “Self’ and the relationship between man and "Self" have a special place in the philosophy of illumination. The main issue in this article is how Suhrawardi discovers "self" and what is his mechanism in self-analysis? we have distinguished between two types of ontological and epistemological encounters with "self". In the ontological confrontation, man achieves the existential truth through self-analysis and makes this existential matter the basis of his entire metaphysical system, as in Ibn Sina's philosophical system.But from Suhrawardi's point of view, the human encounter is epistemological. In the epistemological encounter with "self", the first finding of man is something that constantly appears to him, and according to the identity of appearance and perception, man's discovered is consciousness, and as a result, "self" is consciousness.Consciousness that is the basis of the philosopher's entire knowledge system.Considering these kinds of encounter, in this article we have distinguished between three stages of self-analysis, i.e. self-awareness, self-knowledge and self-improvement. In the stage of self-awareness, a reality beyond the material body is discovered in three ways. In the stage of self-knowledge, by relying on the phenomenological approach, we reach the fact that this non-material thing constantly appears to man, such a thing is pure light. In the stage of self-development, by establishing a dialectic between man and "self", the conclusion is reached that alienation is a contradictory thing.Therefore, suhrawardi’s illumination self-analysis establishes a foundation for illumination epistemology both in its own philosophy and in the philosophies after it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Appearance
  • self-awareness
  • self-knowledge
  • self-improvement
  • Suhrawardi