نوع مقاله : علمی-ترویجی

نویسنده

• میرعبدالحسین نقیب‌زاده

استاد

چکیده

گوناگونی فلسفه‌ها را می‌توان به تعبیر نیچه چون گوناگونی شهرهایی دید که می‌توان چند گاهی در آنها اقامت گزید و یا دست کم به مهمانی رفت ولی سرانجام چه بسا از همۀ آنها بیرون آمد. آن کس که به چنین سیر و گذاری می‌پردازد، معنای گفتۀ دیگر نیچه را نیز در می‌یابد: چشم‌ها بسیارند، چشم‌اندازها بی‌شمار و حقیقت‌ها گوناگون. دریافت چنین معنایی نه تنها می‌تواند آدمی را از تنگناهایی که یا به حکم دیدگاه طبیعی و یا بنا به القائات اجتماعی در آن است، برهاند، بلکه چه بسا می‌تواند زمینه‌ای گردد برای درآمدن به حالت پرسندگی و حتی سرگشتگی که سرآغاز فلسفیدن است. درست همین نکته یعنی رو کردن به پرسش‌های بنیادی است که نقد فلسفی را از دیگر نقدها متمایز می‌کند. نقد می‌تواند از پایگاه‌های گوناگون صورت گیرد. هر دیدگاه، هر پایگاه و هرگونه معیاری می‌تواند بنیاد نقد گردد. اما نقد به راستی فلسفی تنها آن‌گاه ممکن خواهد بود که بنیاد آن خرد باشد و زمینه‌اش آزادی یعنی رها بودن از پایبندی و تعصب و پیشداوری. از این دیدگاه حتی نقدهایی که آموزه‌های فلسفی را چون ابزاری برای دستیابی به مقصدی جز شناسایی به‌کار می‌گیرند، فلسفی نیستند. گوناگونی فلسفه‌ها را می‌توان به تعبیر نیچه چون گوناگونی شهرهایی دید که می‌توان چند گاهی در آنها اقامت گزید و یا دست کم به مهمانی رفت ولی سرانجام چه بسا از همۀ آنها بیرون آمد.

کلیدواژه‌ها

• فلسفه"
• نقد فلسفی"
• دانشگاه"
• آموزش فلسفه"
• "
• تعصب"

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

Philosophical Criticism and Philosophy Education

نویسنده [English]

• Mir abdulhossein naqibzadeh

professor

چکیده [English]

The diversity of philosophies can be seen, in Nietzsche’s words, as the diversity of cities in which one can reside for a while or at least visit, but eventually, one might leave them all. The one who undertakes such a journey also understands the meaning of another saying of Nietzsche: “There are many eyes, countless perspectives, and diverse truths.” Understanding such a meaning can not only free a person from the constraints in which he is either by virtue of a natural point of view or according to social inductions, but perhaps it can become a basis for entering a state of questioning and even bewilderment, which is the beginning of philosophizing. It is precisely this point, that is, turning to fundamental questions, that distinguishes philosophical criticism from other criticisms. Criticism can take place from various bases. Any point of view, any base, and any kind of criterion can become the foundation of criticism. But criticism is truly philosophical only when its foundation is reason and its context is freedom, that is, being free from adherence, prejudice, and bias. From this perspective, even criticisms that use philosophical teachings as a tool to achieve a goal other than identification are not philosophical.

کلیدواژه‌ها [English]

• Philosophy"
• philosophical criticism"
• university"
• philosophy education"
• "
• bias"