نوع مقاله : علمی-ترویجی

نویسنده

• مجید صدرمجلس

استادیار گروه فلسفه دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

استاد دکتر محمّد بایراق­دار (بیرق­دار)، عضو هیئت علمی گروه فلسفه در دانشگاه آنکارا بوده و مقالۀ حاضر ­را در سال 1999 میلادی، تحت عنوان (Spinoza'nın Natura Naturans ve Natura Naturata Kavramlarının İslami Kökenleri) به زبان ترکی استانبولی در نشریۀ دانشکدۀ الهیات (Edebiyat Fakültesi Dergisi) دانشگاه آنکارا (شمارۀ 40، صفحه­های 291 تا 299) به چاپ رسانده است. نویسنده می­کوشد تا برپایۀ پژوهش­های اندیشمندان غربی دورۀ معاصر، پرسش­‌هایی مرتبط با موضوع تعبیرهای طبیعتِ خلاق و طبیعتِ مخلوق را از نو درافکنده و به بررسی آنها بپردازد. لیکن گفتنی است که نویسنده خود را بیشتر بر نشان دادن ریشه‌های اسلامی این دو تعبیر معطوف ساخته و معتقد است که نخستین بار، جابربن­حیّان است که آنها را به‌کار برده و سپس از راه اندیشمندان دیگری چون ابوحیّان توحیدی و ابوسلیمان­ سجستانی، به ابن­رشد منتقل شده‌­اند. بررسی و استناد مباحث به آثار فیلسوفان اسلامی نامبرده، اگرچه پژوهش و گزارش فشرده‌ای است، اما توجّه به سیر و تحوّل معنای مفاهیم و برانگیختن اندیشۀ خواننده برای پیگیری منابع اصلی فیلسوفان اسلامی دورۀ نخستین، نکته‌­­ای است شایستۀ توجه و درنگ. گفتنی است که نویسنده مقالۀ خود را به استاد خویش جناب دکتر نجاتی أونر(Prof. Dr.Necati Öner) ، تقدیم نموده است. در واقع چهلمین شمارۀ نشریۀ دانشکدۀ الهیات دانشگاه آنکارا، مطابق عنوانِ «ارمغانِ استاد دکتر نجاتی أونر» که روی جلد آن درج شده، شماره‌­ای در بزرگداشت بازنشستگی ایشان بوده است.

کلیدواژه‌ها

• اسپینوزا
• جابربن حیّان
• ابوحیّان توحیدی
• طبیعتِ خلاق
• طبیعتِ مخلوق

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

Islamic Roots of the Concepts of 'Natura Naturans' and 'Natura Naturata' in Spinoza’s Philosophy

نویسنده [English]

• majid sadremajles

Assistant Professor, Department of Philosophy, University of Tabriz, Tabriz, Iran.

چکیده [English]

Professor Dr. Muhammad Bayrakdar, a faculty member of the Department of Philosophy at Ankara University, published this article in 1999 in Turkish under the title "Spinoza'nın Natura Naturans ve Natura Naturata Kavramlarının İslami Kökenleri" in the Journal of the Faculty of Theology (Edebiyat Fakültesi Dergisi) of Ankara University (No. 40, pp. 291-299). The author seeks to re-examine, and address questions related to the subject of the concepts of Natura Naturans and Natura Naturata based on the research of contemporary Western thinkers. However, it is worth mentioning that the author focuses more on demonstrating the Islamic roots of these two concepts and believes that Jābir ibn Ḥayyān was the first to use them, and then they were transmitted to Ibn Rushd through other thinkers such as Abu Ḥayyān al-Tawḥῑdῑ and Abu Sulaimān al-Sijistānῑ. The examination and referencing of discussions to the works of the mentioned Islamic philosophers, although a concise research and report, highlights the importance of considering the evolution of the meaning of concepts and encouraging the reader to pursue the original sources of early Islamic philosophers, which is worthy of attention and reflection. It is worth mentioning that the author has dedicated his article to his mentor, Dr. Necati Öner (Prof. Dr. Necati Öner). In fact, the fortieth issue of the Journal of the Faculty of Theology of Ankara University, according to the title “A Gift to Professor Dr. Necati Öner” printed on its cover, was an issue commemorating his retirement.

کلیدواژه‌ها [English]

• Spinoza
• Jābir ibn Ḥayyān
• Abu Ḥayyān al-Tawhῑdῑ
• Natura Naturans
• Natura Naturata