نوع مقاله : علمی-ترویجی

نویسنده

• ابوذر فرض پور ماچیانی

دانش‌آموخته کارشناسی ارشد تاریخ علم دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

کتاب میزان‌الحکمة عبدالرحمان خازنی برای جمع‌آوری تلاش‌هایی در جهت صناعت میزان‌‍‌الحکمه که توسط دانشمندان پیشین انجام شده و عرضۀ روش جدیدی برای انجام این کار، نوشته شده است. این کتاب شامل مقدّمات صناعت میزان‌الحکمه، روش‌های ابداعی تعیین مقدار یک فلز در جسم مرکّب توسّط دانشمندان گذشته، که موضوع صناعت میزان‌الحکمه است، شرح روش ساخت و کاربرد ابزار جدیدی برای انجام این کار، که ترازویی به اسم میزان­‌الحکمه است، و توضیحی دربارۀ سایر کاربردهای ترازو است. خازنی در تدوین کتاب خود از آثار دانشمندان برجسته‌ای چون اقلیدس، ارشمیدس، منلائوس، ثابت‌بن قره، محمدبن زکریا رازی، ابوسهل کوهی، ابن ­هیثم، بیرونی، خیام و اسفزاری استفاده کرده است. ظاهراً هدف او جمع‌آوری همۀ منابع موجود و به وجود آوردن ساختاری برای صناعت میزان‌­الحکمه است. در این مقاله، مصادرات طبیعی صناعت میزان­‌الحکمه که خازنی آنها را در فصل­های ابتدایی میزان‌الحکمه آورده بررسی می­‌شود.

کلیدواژه‌ها

• صناعت میزان‌الحکمه
• خازنی
• کتاب میزان‌الحکمة
• جسم مرکّب
• مصادرات طبیعی

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

The Physics (Ṭabῑ'a) Postulates (Mūṣadarāt) of the Art (Ṣinā'a) of the Mizān al-Ḥikma

نویسنده [English]

• abouzar farzpourmachiani

M.A. Graduated in History of Science from the University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

The book Mīzān-al-Ḥikmah by Abd-al Rahman Khāzanī was written to collect the efforts made by previous scientists to create the Mīzān-al-Ḥikmah and to present a new method for doing this. This book includes the introduction to the Mīzān-al-Ḥikmah, innovative methods of determining the amount of a metal in a complex body by previous scientists, which is the subject of the Mīzān-al-Ḥikmah, a description of the method of making and using a new instrument for doing this, which is a scale called the Mīzān-al-Ḥikmah, and an explanation of other uses of the scale. In compiling his book, Khāzanī used the works of prominent scientists such as Euclid, Archimedes, Menelaus, Thābit ibn Qarra, Muhammad ibn Zakarīyyā Rāzī, Abu Sahl Kūhī, Ibn al-Haytham, Bīrūnī, Khayyām, and Asfazārī. Apparently, his goal is to collect all the existing sources and create a structure for the Mīzān-al-Ḥikmah. In this article, the Physics postulates of the art of Mīzān-al-Ḥikmah that Khāzanī brought up in the early chapters of Mīzān-al-Ḥikmah are examined.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mīzān-ul-Ḥikmah craft
• Khāzanī
• the book Mīzān-ul-Ḥikmah
• compound body
• Natural Confiscations