نوع مقاله : علمی -پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار بخش جامعه‌شناسی دانشگاه شیراز آدرس پستی: استان فارس، شیراز، میدان ارم، دانشگاه شیراز، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، بخش جامعه‌شناسی کدپستی: 7194685115
2 دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی، دانشگاه شیراز. آدرس پستی: استان فارس، شیراز، میدان ارم، دانشگاه شیراز، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، بخش جامعه‌شناسی. کدپستی: 7194685115
چکیده
مقالۀ حاضر به کنکاش در آثار تئودور آدورنو و میشل فوکو میپردازد تا به مفهوم مدرنیته در اندیشه و آراء آنان دست یازد و بر این امر مُهر تأیید زند که هر یک از آنان در مواجهات خود با مدرنیته، طرحی مخصوص به خویش را درافکنده است. لذا، پس از مشخّص‌نمودن سنّت فلسفی قارّه‌ای بهعنوان یک ”گفتمان“، و پس از مورد مداقه قراردادن پرسش‌ها و مسائل پژوهش، مفهوم مدرنیته بهگونهای انفکاکی در نزد آدورنو و فوکو بررسی میشود. نهایتاً در مقام مقایسه و نتیجه‌گیری، مدل‌های انتولوژیک، اپیستمولوژیک و پارادایمیک به‌طور مجزّا برای این دو اندیشمند طراحی و ارائه میشوند. همچنان که نشان داده خواهد شد، عناصر اساسی و بنیادینی که انتولوژی و اپیستمولوژیِ انسانِ مدرن را برمیسازند، در نزد آدورنو، کلیّت و همسانی، و در نزد فوکو، زیستقدرت و کرانمندی هستند. ناهمسانبودن عناصر تشکیلدهندۀ گفتمانی واحد خود را آشکارا در مدل‌های پارادایمیک ارائهشده متبلور خواهد ساخت؛ آنجا که با ابتنای بر سلسله‌مراتب معرفت نشان میدهیم در حالی که مواجهات فلسفی و پارادایمی آدورنو با مدرنیته مواجهاتی ”مستقیم“ هستند و مواجهۀ نظری وی مواجههای ”غیرمستقیم“ است، فوکو دارای مواجهات فلسفی و پارادایمی ”غیرمستقیم“ است و از انضمامیترین سطح موجود در الگوی سلسله‌مراتب معرفت ــ یعنی، ”بهطورمستقیم“ از نظریه ــ به واقعیت مورد بررسی (مدرنیته) ورود میکند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Adorno and Foucault’s Philosophical Encounters with Modernity: Designing Inter-Discursive Models
نویسندگان [English]
- g j 1
- Ali Bandarrigizadeh 2
1
2
چکیده [English]
The current study investigates the concept of modernity in Theodor Adorno and Michel Foucault’s opuses and emphasizes that each of these philosophers has his specific conceptions of modernity. Therefore, after defining continental philosophy as a “discourse”, and explaining the problems of investigation, we will study this concept separately for Adorno and Foucault. Finally, as comparison and conclusion, we will design ontological, epistemological and paradigmatic models for these philosophers and present them here for the first time. As it will be shown, the fundamental elements that construct ontology and epistemology of modern human are, for Adorno, totality and identity, and for Foucault, bio-power and finitude. The heterogeneity of one discourse’s constituting elements will perfectly appear in paradigmatic models; based on the levels of knowledge, we will show while Adorno has “direct” philosophical and paradigmatic encounters with modernity and his theoretical encounter is an “indirect” one, Foucault has “indirect” philosophical and paradigmatic encounters and “directly” enters to the reality from theory, i.e. from the most concrete level of knowledge.
کلیدواژه‌ها [English]
- Modernity
- Identity
- the One
- Sovereignty
- bio-power
- finitude
)