نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه رازی

2 دانشجوی ارشد فلسفه دانشگاه رازی

چکیده

آراء فارابی در باب معاد و سرنوشت نفوس انسانی پس از مرگ جزء ساختارشکنانه ترین دیدگاه ها در میان فیلسوفان مسلمان است تا جایی که حتی برخی انکار اصل معاد نوع بشر را به او نسبت می دهند اما بررسی های ما در این مقاله نشان می دهد که فارابی منکر اصل معاد نبوده بلکه معاد نفوس ناقصه (یعنی نفوس کودکان، ابلهان و دیوانگان) را نفی می کند. هدف این مقاله بررسی دیدگاه فارابی در مورد سرنوشت نفوس ناقصه است. بحث در باب سرنوشت نفوس ناقصه معمولا از منظر علم کلام و نسبت آن با دو صفت عدل و حکمت الهی بررسی می شود. اما فارابی به این بحث صرفا از منظر فلسفی می پردازد و حتی در مورد آیات و روایاتی که به ظاهر دلالت بر معاد همگانی دارند،  موضع گیری و ورودی نمی کند. فارابی بنا بر مبانی انسان شناسی­اش و نگاه خاصی که در مورد کیفیت و نحوه معاد دارد، به این نتیجه می رسد که نفوس ناقصه همچون سایر حیوانات پس از مرگ معدوم می شوند. در متن مقاله تصریحات و اشارات فارابی در این باب و مبانی انسان­شناسی که وی را به این نظریه سوق می دهد مورد بررس قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Fate of the Incomplete Spirits from Farabi's Perspective

نویسندگان [English]

  • abbas ali mansouri 1
  • zahra kahrizi 2

1 Assistant Professor, Department of Islamic Philosophy and Wisdom, University of Tehran

2 Senior Philosophy Student at Razi University

چکیده [English]

Farabi is the only philosopher in the Muslim world whose views and opinions on the resurrection are controversial and different and there are numerous reports of his views on On this subject as far as Some believe that he does not believe in the resurrection of mankind. But our research in this article shows that Farabi does not deny the principle of resurrection ، Rather, he denies the resurrection of the Incomplete Spirits (children, insane peoples and idiots) .The purpose of this article is to examine Farabi's perspective on the fate of the Incomplete Spirits (children, insane peoples and idiots) Discussion on the Fate of the Incomplete Spirits is usually examined from the standpoint of theology and its relation to the two attributes of justice and divine wisdom. But Farabi deals with this The problem purely from a philosophical perspective And even he Does not discuss about the verses and traditions that are seemingly opposite views. Farabi, according to his anthropological principles and specific look at the quality of the Resurrection, to conclude that incomplete Spirits, like other animals, are annihilated after death. In this article we examined the views of Farabi and his Evidence and arguments and his Anthropological Foundations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Farabi
  • Incomplete Spirits
  • Resurrection
  • Resurrection of Children
  • Resurrection of the Insane
  • Resurrection of the idiots
ابن طفیل، ابوبکر(1993)، حی بن یقظان، بیروت: دارالمشرق.
ارسطو (بی­تا)، فی النفس، مقدمه و تحقیق عبد الرحمن بدوى، بیروت: دارالقلم.
الفاخوری، حنا و الخلیل الجر (1367)، تاریخ فلسفه در جهان اسلام، ترجمۀ عبد المحمد آیتی، تهران: علمی فرهنگی.
تبریزی، رجوی (1313)، فارابی، مجله ارمغان، شماره یک، دوره پانزدهم.
جوزوف، الهاشم (1960)، فارابی دراسة و نصوص، بیروت: دارالشرق الجدید.
داوودی، علی مراد (1344)، بقای نفس در نظر فارابی، مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه تهران، سال دوازدهم، شماره4.
دمشقی، ابن کثیر(1998)، البدایة و النهایة، بیروت: دارالکتب العامیه.
فارابی، ابونصر (بی­تا)، السیاسة المدنیة، حققه و قدم له و علف علیه فوزی نجار، بیروت: دار و مکتبة الهلال.
ــــــــــــــ (1361)، آرا اهل مدینه فاضله، ترجمۀ سید جعفر سجادی، تهران: کتابخانه طهوری.
ــــــــــــــ (1996)، سیاسة المدنیة، مقدمه و شرح بو ملحم، بیروت: دار مکتبة الهلال.
ــــــــــــــ (1995)، آرا الاهل المدینه الفاضله، مقدمه و شرح بو ملحم و تعلیقه، بیروت: دار و مکتبة الهلال.
ــــــــــــــ (1890)، رساله فی جواب مسائل سئل عنها، چاپ لیدن.
ــــــــــــــ (1907)، عیون المسائل، قاهرة: مطبعة السعادة.
ــــــــــــــ (1371)، سیاست مدنیه، ترجمۀ جعفر سجادی، تهران: انتشارات وزارت و ارشاد سلامی.
فیروز جایی، یارعلی (1393)، حکمت مشاء، تهران: انتشارات حکمت.
ماجد، فخری (1388)، نظریه سیاسی فارابی، ترجمۀ محسن حدادی، مجله کتاب ماه فلسفه، شماره 28.