نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران
چکیده
تقریر مشهور وجود ذهنی ـ که با محوریت حضور ماهیت در دو موطن ذهن و عین و انحفاظ ذات و ذاتیات مطرح شده است ـ همواره با اشکالات متعدد مواجه بوده است؛ جمهور حکما ـ اعم از مشاء، اشراق و متعالیه ـ نیز به این اشکالات پاسخ داده و از تقریر مشهور وجود ذهنی دفاع کردهاند. فیاضی پس از بررسی انتقادی پاسخ جمهور حکما، چهار اشکال را نسبت به تقریر مشهور وجود ذهنی مطرح کرده است؛ برخی از آنها جدید هستند و برخی نیز اشکالات قدیمی را از طریق نقد پاسخ مدافعان تقریر مشهور تقویت میکنند. بررسی اشکالات مطرح شده توسط فیاضی به این نتیجه انجامید که میتوان به تمام اشکالهای وارد شده پاسخ داد و از دیدگاه جمهور حکما دربارۀ نظریۀ وجود ذهنی دفاع کرد؛ البته پذیرفتن این تقریر مستلزم برخی اصلاحات در مبانی فلسفی است؛ چرا که تنها بر مبنای اصالت وجود، تشکیک وجود و نقش وجود اصیل در حمل آثار اشیا بر آنها میتوان هم به انحفاظ ماهیت در دو موطن عین و ذهن معتقد بود و هم به این مطلب باور داشت که آثار اولیه ماهیت در موطن ذهن بر آن مترتب نمیشوند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Examining Fayyazi’s Criticisms of the Famous Interpretation of the Theory of Mental Existence
نویسنده [English]
- Mohammad Hosseinzadeh
assistant professor; Iranian Institute of Philosophy
چکیده [English]
Among the interpretations of mental existence, only a few of them have ruled on the existential contradiction between the acquired knowledge and mental existence; Gholamreza Fayyazi’s view is the latest among them. One of the consequences of this recitation is the reconstruction of the representative apparition (al-shabaḥ al-muḥākī) theory and the substitution of representative correspondence (al-muṭābiqaẗ al-ḥikāyī) instead of substantive correspondence (al-muṭābiqaẗ al-māhawī) in the famous recitation. Fayyazi has argued on the ontological distinction between the acquired knowledge and mental existence in two ways: the inner vision and the argument of correlation. This article has explained Fayyazi’s interpretation of the theory of mental existence in seven parts. The critical examination of this interpretation led to the conclusion that the theory of the unity of the knower and the known does not require that acquired knowledge be other than "mental form" from an ontological point of view; In addition, it was concluded that it is not correct to replace the representative correspondence instead of the substantive correspondence; because, it lacks the criteria necessary to explain the presentation and the correspondence between the mind and the object.
کلیدواژه‌ها [English]
- Mental existence
- Acquired knowledge
- Concept
- Primacy of existence
- Fayyazi
)