علمی -پژوهشی
کارکرد اخلاقی هنر در کارزار صنعت‌فرهنگ
کارکرد اخلاقی هنر در کارزار صنعت‌فرهنگ

علیرضا آرام؛ بهاره گراوندی

دوره 20، شماره 2 ، بهمن 1401، صفحه 1-15

چکیده
  ایده‌پردازانِ دیالکتیک روشنگری با وضع اصطلاحِ اینک مشهورِ صنعت فرهنگ آن را به عنوان وصفی جامع از فریبِ توده‌ای، رایج و البته مکتوم در نظام سرمایه‌داری مطرح کرده‌اند؛ صنعتی فراگیر، با ملغمه‌ای از ...  بیشتر
علمی -پژوهشی
روشن‌سازی نسبت یگانگی و بس‌گانگی در منطق اکسپرسیون براساس خوانش دلوز از اسپینوزا
روشن‌سازی نسبت یگانگی و بس‌گانگی در منطق اکسپرسیون براساس خوانش دلوز از اسپینوزا

اشکان احدی؛ محمدتقی طباطبایی

دوره 20، شماره 2 ، بهمن 1401، صفحه 17-34

چکیده
  ژیل دلوز همواره از طریقِ خوانشِ فیلسوفانِ دیگر، به­دنبال طرح و بسطِ مسئله­‌ای در فلسفۀ خویش بوده است. بدین جهت، بسیار پیش می­‌آید که در نسبت با مسئلۀ خویش، بر مفهومی در اندیشۀ یک فیلسوف تأکید گذارد، ...  بیشتر
علمی -پژوهشی
نسبی‌انگاری ارزش‌ها و گرایش‌های دربارۀ خود
نسبی‌انگاری ارزش‌ها و گرایش‌های دربارۀ خود

پیمان جباری؛ محسن جوادی؛ محمد لگنهاوسن

دوره 20، شماره 2 ، بهمن 1401، صفحه 35-56

چکیده
  نسبی‌انگاری اخلاقی یکی از مکاتب کهن فرااخلاقی است که به وجود ویژگی‌های اخلاقی، و صدق و توجیه احکام اخلاقی می‌پردازد. با این حال، بخشی از بحث‌های مربوط به نسبی‌انگاری متوجّه معناشناسی جملات نسبی است. ...  بیشتر
علمی -پژوهشی
تاریخمندی و نسبت آن با هستی‌شناسی بنیادین در وجود و زمان هایدگر
تاریخمندی و نسبت آن با هستی‌شناسی بنیادین در وجود و زمان هایدگر

طاهره حبیبی؛ سیدحمید طالب زاده؛ احمد رجبی

دوره 20، شماره 2 ، بهمن 1401، صفحه 57-72

چکیده
  هایدگر در وجود و زمان، به طریقی مشابه استدلال کانت در نقد عقل محض که منطق استعلایی را شرط امکان علم تجربی  می­دانست، تاریخمندی را  شرط استعلایی تاریخ‌­نگاری می‌داند. او پرسش معرفت‌­شناسانه ...  بیشتر
علمی -پژوهشی
بررسی انتقادهای علامه طباطبایی به دیدگاه ملاصدرا دربارۀ «تعریف حدی شیء به‌وسیلۀ فصل»
بررسی انتقادهای علامه طباطبایی به دیدگاه ملاصدرا دربارۀ «تعریف حدی شیء به‌وسیلۀ فصل»

محمد حسین زاده

دوره 20، شماره 2 ، بهمن 1401، صفحه 73-90

چکیده
  یکی از نوآوری­های منطقی ملاصدرا بر اساس نظریۀ اصالت وجود، این است که «تعریف حدی شیء منحصر در فصل اخیر آن است» که البته این فصل، نحوۀ وجود خاص آن شیء است و همۀ اجناس و فصول پیشین را به­نحو بساطت ...  بیشتر
علمی -پژوهشی
تبیین اشکالات تقسیم‌بندی معقولات اولی و ثانی بر مبنای اصالت وجود و ثمرات هستی‌شناسانه آن
تبیین اشکالات تقسیم‌بندی معقولات اولی و ثانی بر مبنای اصالت وجود و ثمرات هستی‌شناسانه آن

محمد دانش نهاد؛ محمد حسن وکیلی

دوره 20، شماره 2 ، بهمن 1401، صفحه 91-112

چکیده
  تقسیم معقولات به معقول اولی و معقول ثانی یکی از تقسیمات مشهور فلسفی است که در حکمت مشاء و متعالیه با تعبیرات متفاوت مورد قبول قرار گرفته است. این تحقیق با روش کتابخانه‌ای، جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات و ...  بیشتر
علمی -پژوهشی
مقایسۀ روایت قربانی‌کردنِ فرزند به دست ابراهیم در عرفانِ ابن عربی و نگرش اگزیستانسیالیستی کیرکگور
مقایسۀ روایت قربانی‌کردنِ فرزند به دست ابراهیم در عرفانِ ابن عربی و نگرش اگزیستانسیالیستی کیرکگور

محسن ساربان نژاد؛ محمد اکوان

دوره 20، شماره 2 ، بهمن 1401، صفحه 113-133

چکیده
  این مقاله با تمرکز بر اندیشه‌های حکمی – عرفانیِ ابن عربی، عارف بلندآوازۀ مسلمان، و سورن کیرکگور، فیلسوف و متأله دانمارکی، که از او در مقام بانیِ اگزیستانسیالیسم یاد می‌شود، مقایسۀ ابتلای ابراهیم ...  بیشتر
علمی -پژوهشی
نسبت دستور‌زبان و منطق در نظر ابونصر فارابی
نسبت دستور‌زبان و منطق در نظر ابونصر فارابی

فاطمه شهیدی

دوره 20، شماره 2 ، بهمن 1401، صفحه 135-158

چکیده
  فارابی در مباحث زبان‌شناسانۀ رایج در محافل علمی جامعۀ اسلامی با لحاظ کردن مسائل فلسفی-زبان‌شناختی پیشین منظر جدیدی اتخاذ کرد و برای مسائل پدید آمده پاسخهایی فلسفی یافت. منازعۀ میان منطق و دستور‌زبان ...  بیشتر
علمی -پژوهشی
ترکیب ماده و صورت از نظر مشاء؛ اتحادی یا انضمامی؟
ترکیب ماده و صورت از نظر مشاء؛ اتحادی یا انضمامی؟

جواد صوفی؛ علیرضا کهنسال

دوره 20، شماره 2 ، بهمن 1401، صفحه 159-172

چکیده
  مشهور است در مقابل حکمت متعالیه که قائل به ترکیب اتحادی ماده و صورت است مشائیان، قائل به ترکیب انضمامی این دو هستند. شهرت انتساب این نظر به مشائیان به حدی است که هیچ‌کس شکی در قائل بودن آنان به ترکیب انضمامی ...  بیشتر
علمی -پژوهشی
مطالعۀ انتقادی نظریه‌های غربی قانون طبیعی در آخرین مرحلۀ احیای آن در دورۀ پساتجدد
مطالعۀ انتقادی نظریه‌های غربی قانون طبیعی در آخرین مرحلۀ احیای آن در دورۀ پساتجدد

محمد حسین طالبی

دوره 20، شماره 2 ، بهمن 1401، صفحه 173-191

چکیده
  سومین و آخرین مرحلۀ احیای اندیشه غربی قانون طبیعی در دورۀ پساتجدد از سومین دهه پایانی قرن بیستم با توجه فیلسوفان و حقوق­دانان به مسئله حقوق بشر شروع شد. در این مقاله آخرین نظریه­های غربی قانون طبیعی ...  بیشتر
علمی -پژوهشی
خوانش شلینگ از مسئلۀ همه‌خداانگاری بر مبنای اصل «این‌همانی»
خوانش شلینگ از مسئلۀ همه‌خداانگاری بر مبنای اصل «این‌همانی»

احمد عبادی؛ الهام السادات کریمی دورکی

دوره 20، شماره 2 ، بهمن 1401، صفحه 193-211

چکیده
  پژوهش‌های فلسفی در باب ذاتِ آزادی انسان[1] (1809)، که به رسالۀ آزادی[2] نامبردار است، تلاش شلینگ برای بنیان‌گذاریِ نظام آزادی است. دغدغۀ اصلی شلینگ در این رساله رفع تقابلِ آزادی و ضرورت است، تقابلی که به ...  بیشتر
علمی -پژوهشی
تحلیل و نقد تقویمِ اگویِ دیگر در پدیدارشناسی هوسرل
تحلیل و نقد تقویمِ اگویِ دیگر در پدیدارشناسی هوسرل

محمدمهدی مقدس؛ سید مسعود سیف

دوره 20، شماره 2 ، بهمن 1401، صفحه 213-233

چکیده
  این مقاله قصد دارد تا رهیافت هوسرل در تقویم دیگری، به‌مثابه اگوی دیگر را، مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. آنچه از بیان هوسرل در تأمل پنجم تأملات دکارتی برمی‌آید، تقویم دیگری به‌عنوان آغازی برای پی‌ریزی ...  بیشتر
علمی -پژوهشی
آئورا و تکینگی دیفرانسیلی‌ (به سوی یک زیبایی‌شناسی ماتریالیستی)
آئورا و تکینگی دیفرانسیلی‌ (به سوی یک زیبایی‌شناسی ماتریالیستی)

سجاد ممبینی

دوره 20، شماره 2 ، بهمن 1401، صفحه 235-250

چکیده
  پژوهش حاضر کوشیده است مفهوم بنیامینی آئورا را در نظریۀ دیفرانسیل لایبنیتس و برداشت ویژۀ دلوز از تکینگی، ریشه­ یابی نموده و بر اساس آن توضیح دهد. دلوز بواسطۀ اثرپذیری خود از لایبنیتس، برداشتی ویژه از ...  بیشتر
علمی -پژوهشی
نظریات سه‌گانۀ اگوستینوس دربارۀ میل و لذت بر اساس کتاب اعترافات
نظریات سه‌گانۀ اگوستینوس دربارۀ میل و لذت بر اساس کتاب اعترافات

حسین نیازبخش؛ اصغر واعظی

دوره 20، شماره 2 ، بهمن 1401، صفحه 251-267

چکیده
  اگوستینوس معتقد است بیشتر لذات و امیال انسان (جز عشق به خدا) بد و شرهستند. او در سه مرحله علت این شر بودن را توضیح می‌دهد. در مرحله اول، غفلت و اشتباه معرفتی انسان را علت این انحراف می‌داند. در مرحله دوم ...  بیشتر