مابعدالطبیعة در عالم اسلام و جایگاه ترجمه های عربی در فلسفه اسلامی
مابعدالطبیعة در عالم اسلام و جایگاه ترجمه های عربی در فلسفه اسلامی

احمد عسگری؛ اسکندر صالحی

دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 75-94

چکیده
  سابقه مباحث مابعدالطبیعی را، حداقل بنحو متفرق و ضمنی، میتوان به ماقبل ارسطو رساند، امّا بحث از فلسفه اولی و مابعدالطبیعة بطور رسمی و بعنوان علمی مستقل و متمایز با کتاب مابعدالطبیعة آغاز میشود. در نهضت ...  بیشتر
Contemporary Debates in the Philosophy of Biology : A Historical Review
Contemporary Debates in the Philosophy of Biology : A Historical Review

Paul Griffiths

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1388، ، صفحه 77-91

چکیده
  The philosophy of biology has existed as a distinct sub-discipline within the philosophy of science for about thirty years. The rapid growth of the field has mirrored that of the biological sciences in the same period. Today the discipline is well represented in the leading journals in philosophy of science, as well as in several specialist journals. There have ...  بیشتر
داوری در داوری ملاصدرا میان عرفا و حکما در مسئله ذات حق
داوری در داوری ملاصدرا میان عرفا و حکما در مسئله ذات حق

حسین غفاری؛ غلامعلی مقدم

دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 79-95

چکیده
  تبیین هستی شناسانه مرتبه حق از مسائل بنیادین مکاتب فکری دینی ازجمله عرفا و فلاسفه است. با پیدایش عرفان نظری عرفا در مقام تحویل شهود به معرفت حصولی برآمده و با پذیرش و تبیین اعتبارات وجود، ذات حق را، مرتبه ...  بیشتر
آیا اصل طرد شق ثالث یک شرط سلبی برای حقیقت است؟
آیا اصل طرد شق ثالث یک شرط سلبی برای حقیقت است؟

محمد شفیعی؛ احمد علی اکبر مسگری

دوره 16، شماره 1 ، تیر 1397، ، صفحه 79-96

چکیده
  کانت منطق را به دو حوزه کلی منطق عمومی و منطق استعلایی تقسیم می­کند. منطق عمومی نسبت به اعیان خنثی است و صرفا قواعد انسجام خود اندیشه و از این رو صرفا شرایط سلبی حقیقت را بیان می­کند. اما آیا اصل طرد ...  بیشتر
عمل و نظر در اندیشه‌ی هیدگر و کوششی برای قرائت میان فرهنگی از آن
عمل و نظر در اندیشه‌ی هیدگر و کوششی برای قرائت میان فرهنگی از آن

احمد علی حیدری

دوره 12، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 81-100

چکیده
  مقاله مترصد بیان این نکته است که در اندیشه‌ی مارتین هیدگر مناسبات نخستین آدمی با عالم در عرصه‌ی عمل شکل می‌گیرد و در این قلمرو آدمی به سبب واقع‌شدن در مناسبات ابزاری عالم ضمن بهره‌مندی از معنی‌داری ...  بیشتر
ملاحظاتی اجمالی در بارۀ هویت غربی- شرقی عالم امروز ما
ملاحظاتی اجمالی در بارۀ هویت غربی- شرقی عالم امروز ما

سید مسعود زمانی

دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 83-102

چکیده
  اصل پرسش این نوشته دربارۀ عالمی است که ما در آن خانه کرده‌ایم. سخن برسر این است که خصیصۀ ذاتی این عالم وجه غربی و شرقی آن می‌باشد، امری که خود را در جهات مختلف زندگی ما بروز می‌دهد: در فهم جغرافیایی ما ...  بیشتر
نگاهی به مسئله تحدید علم از شبهِ علم، از منظر معرفت‏‏‌شناسی اجتماعی
نگاهی به مسئله تحدید علم از شبهِ علم، از منظر معرفت‏‏‌شناسی اجتماعی

زهرا زرگر

دوره 22، شماره 2 ، اسفند 1403، ، صفحه 83-109

چکیده
  مسئلۀ بازشناسی علم از ‏‏‏‏شبهِ‌‏علم که به مسئلۀ تحدید (demarcation) مشهور است، از جمله مسائل نظری و کاربردی مهم در فلسفۀ علم است. چالش‏‌های پیش روی حل مسئلۀ تحدید به دو دسته چالش‏‌های مربوط به ...  بیشتر
آگاهی پدیداری از منظر نظریه‌های بازنمودی ذهن
آگاهی پدیداری از منظر نظریه‌های بازنمودی ذهن

سید محمد حسینی؛ کامبیز بدیع

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 85-104

چکیده
  یکی از پرسش‌های مهم در معرفت‌شناسی واقعیات غیرفیزیکی، آگاهی پدیداری است. ادعای اصلی فیزیکالیسم و از جمله نظریۀ بازنمودی ذهن این است که تبیین حقیقی رویدادها تنها از طریق تبیین‌های فیزیکی امکان‌پذیر ...  بیشتر
الهام و معرفت در فلسفه‌ی سقراط و افلاطون
الهام و معرفت در فلسفه‌ی سقراط و افلاطون

ایمان شفیع بیک

دوره 14، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 85-102

چکیده
   در نوشته‌های افلاطون، از مجموعه‌ی دریافت‌های غیبی یا الهام‌های گوناگونی یاد می‌شود که سروش ایزدیِ سقراط (یا دایمونیون)، ندای رؤیاهای سقراط، و غیب‌گوییِ کاهنان و شاعران را در بر می‌گیرد. روایت ...  بیشتر
تحلیل برترین و بدترین اوصاف اخلاقی از منظر ارسطو، آکوئینی و خواجه‌نصیرالدین طوسی
تحلیل برترین و بدترین اوصاف اخلاقی از منظر ارسطو، آکوئینی و خواجه‌نصیرالدین طوسی

مسعود صادقی

دوره 15، شماره 2 ، دی 1396، ، صفحه 85-103

چکیده
  ارسطو،آکوئینی و خواجه نصیرالدین طوسی هر یک نماینده سه دوران و جهان اندیشه هستند و هر سه نقش مهمی در تاسیس یا تحکیم نگرش اخلاق مربوط به خود ایفا کرده‌اند. در این نوشتار، تلاش شد تا برترین فضیلت و بدترین ...  بیشتر
ودانتا، حکمت الهی دین هندو
ودانتا، حکمت الهی دین هندو

مهدی زمانی

دوره 10، شماره 2 ، دی 1391، ، صفحه 87-106

چکیده
  در دین هندو مکاتب مختلفی وجود دارد که اصیل‌ترین آن‌ها ودانتا یا حکمت الهی است. این مکتب مفسران متعددی دارد اما برجسته‌ترین تفسیر آن مربوط به شانکارا ، حکیم الهی هند ، است که به مکتب او ودانتای عاری ...  بیشتر
نظریه مرحله‎ای و تحلیل بقا بر اساس نظریه مشابهت زمانی
نظریه مرحله‎ای و تحلیل بقا بر اساس نظریه مشابهت زمانی

طیبه شا‌هوردیان؛ محمد سعیدی مهر؛ سید محمدعلی حجتی

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 87-105

چکیده
  چهاربعدگرایی به عنوان یک هستی‎شناسی اشیای مادی بر این اعتقاد است که بقای اشیا در زمان، مشابه امتداد آنها در مکان است. یکی از نسخه‎های مهم این نظریه مشهور به نظریه مرحله‎ای، بر این باور است که اشیا ...  بیشتر
تأویل روان‌شناسانۀ اندیشۀ ملاصدرا در مسئلۀ خواب و بررسی مبانی فلسفی آن
تأویل روان‌شناسانۀ اندیشۀ ملاصدرا در مسئلۀ خواب و بررسی مبانی فلسفی آن

ریحانه شایسته؛ محمد کاظم علمی سولا؛ سید مرتضی حسینی شاهرودی

دوره 17، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 87-105

چکیده
  مسألة رویا از جمله مسائل مورد توجه انسان‌ها در اعصار مختلف بوده است و روان‌شناسان نیز تا حد زیادی دربارۀ آن به تحقیق و بررسی پرداخته‌اند؛ با این حال بسیاری از مسائل آن مانند ماهیت و حقیقت رویاهای صادقه ...  بیشتر
ارسطو؛ فلسفه و وحدت نظام علوم
ارسطو؛ فلسفه و وحدت نظام علوم

حامد روشنی راد؛ مهدی قوام صفری

دوره 18، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 89-110

چکیده
  علوم ریاضی، طبیعی و الهی، علومی متمایز، اما هم‌زمان واجد نوعی وحدت­اند؛ این نه وحدتِ جنسی، بلکه به تبعِ وحدتِ خاصِ معنایِ وجود، ساختاری ویژه است که وحدتِ بالنسبه یا وحدتِ به تقدّم و تأخّر نامیده می­شود. ...  بیشتر
حقّ بر مجازات‏ کردن در فلسفه هابز: مبانی و پی‏امدها
حقّ بر مجازات‏ کردن در فلسفه هابز: مبانی و پی‏امدها

شایان اکبری؛ احمد حاجی ده‌آبادی؛ حسن عالی‌پور؛ احمد فلاحی

دوره 22، شماره 1 ، آبان 1403، ، صفحه 101-126

چکیده
  توجیه کیفر همواره به‏‌عنوان یکی از موضوعات مناقشه‌بر‏انگیز و بنیادین فلسفه حقوق کیفری مطرح شده است. تبیین مبانی مجازات و چگونگی حق‌‏یابی دولت در کیفردهی شهروندان، به شیوۀ دقیقی در فلسفه توماس ...  بیشتر
خواست قدرت و مسألۀ‌ تفسیر آن
خواست قدرت و مسألۀ‌ تفسیر آن
دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 102-127

چکیده
  خواست قدرت، یا ارادۀ معطوف به قدرت، در نظر شمار قابل توجهی از تفسیرگران اندیشۀ نیچه یکی از مهم‌ترین مفاهیم در فلسفه‌‌، دست‌کم فلسفۀ متأخر اوست و در عین حال یکی از پرابهام‌ترین و مسأله‌برانگیزترین ...  بیشتر
رویة‌ بر ساخت‌گرایانة رالز
رویة‌ بر ساخت‌گرایانة رالز

شهلا اسلامی؛ مجید اکبری

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 113-136

چکیده
  نظریة عدالت جان رالز با رویه‌ای برساخت‌گرایانه ارائه و صورت‌بندی شده است. رالز ادعا می‌کند که رویه‌ی برساخت‌گرایانه‌ خود را بدون پیش‌فرض‌های متافیزیکی بیان کرده است. برای بررسی ادعای ...  بیشتر
حقیقت و توجیه
حقیقت و توجیه

سعیده کوکب

دوره 8، شماره 1 ، اسفند 1389، ، صفحه 137-174

چکیده
  در چارچوب پارادایم زبانی، همواره مرتبط با تلقی حقیقت به عنوان سازگاری، این مسأله وجود دارد که چگونه می‌توانیم در پرتو دلائل قابل دسترس، ادعای حقیقی نامشروطی را بیان کنیم که ورای آنچه توجیه شده است، ...  بیشتر
تحلیل اراده اخلاقی از دیدگاه هگل
تحلیل اراده اخلاقی از دیدگاه هگل

unknown

دوره 2، شماره 2 ، دی 1383

چکیده
  این بحث کوششی است برای بیان نسبت اراده اخلاقی با مفاهیم مسوولیت قصد نیت خیر و بخت اخلاقی از نظر هگل و اینکه اراده اخلاقی از نظر هگل امری انضمامی است و در مسیر تحقق روان مطلق صورت می پذیرد و لذا دارای مولفه ...  بیشتر
فلسفه فرانتس برنتانو
فلسفه فرانتس برنتانو

unknown

دوره 2، شماره 1 ، خرداد 1383

چکیده
  هنگامی که پیشرفت علوم ریاضی - طبیعی فلسفه را در تنگنا قرار داده بود و تنها فلسفه شوپنهاور و نیچه برای عده معدودی جذابیت داشت برنتانو چشم انحداز وسیعی برای توسعه فلسفه بوجود آورد. ماکس شعر نظریه برنتانو ...  بیشتر
پراگماتیسم و اومانیسم
پراگماتیسم و اومانیسم

دکتر محمود خاتمی

دوره 1، شماره 1 ، تیر 1381

چکیده
  هدف اصلی این نوشته آن است که نشان دهد اولا پراگماتیسم بر اصولی استوار است که ملازم اومانیسم هستند ولذا پراگماتیسم در اصل یک مکتب اومانیستی است و ثانیا دستاورد آشکاری که در سطح فرهنگ و جامعه امریکایی عرضه ...  بیشتر
بحثی پیرامون فلسفه ریاضی کانت
بحثی پیرامون فلسفه ریاضی کانت

دکتر علی لاریجانی

دوره 1، شماره 2 ، دی 1381

چکیده
  فلسفه ریاضی کانت بخش مجزایی از نظام فلسفی وی نیست که بتوان جدای از سایر مسائل فلسفی کانت مد نظر قرار داد بلکه در درون سیستم فلسفی کانت باید چنین موضوعی را پژوهش نمود اما از آن جهت که کانت عمیقا خصوصیات ...  بیشتر
نقد و بررسی دیدگاه کانت درباره برهان وجودی
نقد و بررسی دیدگاه کانت درباره برهان وجودی

علی م.افضلی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1384

چکیده
  از مهم ترین انتقادات کانت به برهان وجودی این است که برهان وجودی،یک برهان توتولوژیک و ازاین رو بی حاصل است ،زیرا به ادعای طرفداران آن،وجود در تعریف خدا گنجانده شده است،یعنی قضیه «خداوجوددارد»،یک قضیه ...  بیشتر
سر اغاز های سوبژکتیویسم در فلسفه و هنر
سر اغاز های سوبژکتیویسم در فلسفه و هنر

محمد زضا بهشتی

دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1385

چکیده
  اصالت یافتن فاعل شناسنده،فاعل فعل اخلاقی،داور زیبا شناختی و پدیدآورنده اثر هنری که از آن با اصطلاحی واحد به «سوبژکتیویسم»تعبیر می شود،نقطه عطفی در تاریخ فلسفه عصر جدید به شمار می آید.این طرز نگرش به ...  بیشتر
نظریه تشابه (analogia)در یونان
نظریه تشابه (analogia)در یونان

محمد ایلخانی

دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1385

چکیده
  در باب منشا و چگونگی شکل گیری نظریه «تشابه»که به دو نوع «تشابه نسبت»و «تشابه تناسب»تقسیم می شود ودروجود شناسی و ارتباط خالق با مخلوق،به ویژه نزد فلاسفه قرون وسطا،مدنظر بوده ،آرای گوناگونی مطرح شده است.در ...  بیشتر