دوره 22 (1403)
دوره 21 (1402)
دوره 20 (1401)
دوره 19 (1400)
دوره 18 (1399)
دوره 17 (1398)
دوره 16 (1397)
دوره 15 (1396)
دوره 14 (1395)
دوره 13 (1394)
دوره 12 (1393)
دوره 11 (1392)
دوره 10 (1391)
دوره 9 (1390)
دوره 8 (1389)
دوره 7 (1388)
دوره 6 (1387)
دوره 5 (1386)
دوره 4 (1385)
دوره 3 (1384)
دوره 2 (1383)
دوره 1 (1381)
موضوعات = فلسفه
امکان یا امتناعِ قیاسناپذیریِ زبانشناختی در پژوهشهای تطبیقی
چکیده
پژوهشگران مطالعات تطبیقی بر این باور اند که دشوارترین چالشِ پیش روی محققانِ این حوزه، در وهلهی نخست، امکان یا امتناع قیاسپذیری میان سنتها، فرهنگها و مکاتب فکری مختلف میباشد. این دشواری بیش از ... بیشتردیگری و تقابلهای معرفتی: مطالعه تطبیقی آراء ابنعربی و پُل فایرابند
چکیده
دیگری و تقابلهای معرفتی: مطالعه تطبیقی آراء ابنعربی و پُل فایرابند هدف مقاله پیشرو، بررسی تطبیقی رویکرد ابن عربی و فایرابند در مواجهه با «دیگری» و تقابلهای معرفتی است. به رغم تفاوتهای زمینهای ... بیشترمفهوم و کارکرد پدیدارشناختی شهود زمان مند ذات نزد دکارت و هوسرل
چکیده
استوار برروش توصیفی-تحلیلی این مقاله برکارکرد پدیدارشناختی شهود ذات نزد دکارت و هوسرل تمرکز دارد. نگارنده اگرچه شهود را فرآیند روش شناختی مشترک برای آنها معرفی می کند تفاوت های آشکاری میان آنها مشاهده ... بیشتربازخوانشی از فلسفههای تربیتی افلاطون و ارسطو در پرتو مفهوم «خود رابطهمند» دیویدسن
چکیده
هدف: نشان دادن این نکته که بر اساس تلقی رابطهمند از مفهوم «خود»، نظام تربیتی برآمده از آن تا چه حد متفاوت و حاوی چه دقائق و ظرائفی است. در این مقاله، ابتدا مفهوم «خود» نزد دیویدسن واکاوی میشود و سپس ... بیشترپارمنیدس افلاطون: بنیادگذاری منطقی متکسیس در دیالکتیک واحد و کثیر
چکیده
محاورهٔ پارمنیدس اساساً درصدد رد یا حتی بازنگری و تصحیح جزمهای پیشنهادهشده دربارهٔ فرض ایدهها نیست، بلکه برآن است تا آن جزمها را با بنیادگذاریِ منطقی-مفهومی به سطح دانش حقیقی نزدیک سازد. ... بیشتررویکرد هایدگر به اثبات جهان خارج بر مبنای تفسیر وی از کتاب فوسیس ارسطو
چکیده
اثبات جهان خارج جزء نخستین مسائلی است که از ابتدا دغدغۀ هایدگر جوان بوده است. وی در سراسر مسیر تفکر فلسفی خود، تلاش مکرری را برای بازیابی تجربه اولیه یونانی پیش از سقراطی از هستی بهعنوان φύσις ... بیشترنقد ماهیت گزارههای اخلاقی از منظر محقق اصفهانی
چکیده
گزارههای اخلاقی مانند «عدالت داشتن ضرورت دارد» از مشهورات شمرده میشوند و مشهورات گزارههاییاند که به جهت پذیرش همگانی یا گروهی خاص مقبولیت عمومی پیدا کردهاند. محقق اصفهانی با توجه به تعریف ... بیشتربینهایت در فلسفه دکارت
چکیده
غالباً دکارت را بهعنوان فیلسوفی که در پایهگذاری فلسفه جدید نقش بسزایی داشت و مسیر تأملات علمی را فراهمتر کرد، مورد ستایش قرار میدهند. در بین آرای این فیلسوف، توجّه او به ریاضیات بهعنوان علمی ... بیشتررورتی و «اضطراب دکارتی» ظرفیت انتقادی دیدگاه اجتماعی- سیاسی ریچارد رورتی
چکیده
طبق دیدگاه رورتی، هیچ مرجعی به نام حقیقت، برای سنجشِ ارزشهای اجتماعی وجود ندارد؛ رویههای مستقر در جامعه مبتنی بر هیچ حقیقتی نیستند بلکه محصولِ پویای گفتگو، اجماع، و توافقِ آزادانۀ اعضای جامعهاند. ... بیشترنگاهی به مسئله تحدید علم از شبهِ علم، از منظر معرفتشناسی اجتماعی
چکیده
مسئلۀ بازشناسی علم از شبهِعلم که به مسئلۀ تحدید (demarcation) مشهور است، از جمله مسائل نظری و کاربردی مهم در فلسفۀ علم است. چالشهای پیش روی حل مسئلۀ تحدید به دو دسته چالشهای مربوط به ... بیشترتقابل فرم با ایدههای زیباشناختی در نقد قوۀ حکم
چکیده
فرم یکی از اصطلاحات چالش برانگیز در نقد قوۀ حکم کانت است. او در نقد عقل محض در بخش حسیات استعلایی فرم را در ارتباط با صور پیشین شهود یعنی زمان و مکان مورد بحث قرار میدهد. درواقع چینش زمانی و مکانیِ ... بیشتردولت بهمثابه اثر هنری (وجهه نظر زیباشناختی شیلر در نسبت با رمانتیسیسم)
چکیده
بحث و گفتگو در باب دولت در سرتاسر دوران حیات بشر، به ویژه دورۀ مدرن، مبحثی جدی و چالشبرانگیز بوده است. از این رو شیلر در زمان های که این بحث در اروپا فراز و فرودهای زیادی داشته است، تحت تأثیر کانت ... بیشترآیا سقراط پیامبر است؟ (در پرتو دیدگاههای همعصران و شارحان اصلی وی)
چکیده
اهمیت نقش سقراط و تأثیر او بر تاریخ فلسفه و همچنین فرهنگ بشری بر همگان معلوم است. افزون بر این، او نخستین شهید راه حکمت و فضیلت در تاریخ بشر بهشمار میآید. وانگهی، گرچه بیشترِ شارحان غربی به معانی والا ... بیشترملاصدرا و مسئله مقامات انسان در قوس نزول
چکیده
هرچند دستیابی به نظر قطعی ملاصدرا در حوزه انسانشناسی دشوار است و گاه باید از میان متشابهات گفتاری به محکمات دیدگاه وی دست یافت، اما تردیدی نیست که وی برای انسان چه در قوس نزول و چه در قوس صعود، ... بیشترواکاوی مؤلفههای دیالکتیک افلاطون و هگل در هرمنوتیک فلسفی گادامر
چکیده
دیالکتیک بهعنوان روش در فکر و استدلال فلسفی، نقشی محوری در فلسفۀ افلاطون و هگل دارد. افلاطون، بهویژه در دیالوگهایی مانند جمهوری و سوفیست دیالکتیک را بهعنوان راهی برای دستیابی به حقیقت معرفی میکند ... بیشتررابطه بین خودآگاهی و آگاهی به غیر با نظر به رویکردهای نوین در فلسفۀ ذهن و علوم شناختی
چکیده
امروزه بحث از خودآگاهی بهعنوان یکی از انواع بنیادین آگاهی، در حوزۀ علوم شناختی و فلسفه ذهن مورد توجه ویژه قرار گرفته است. بحث خودآگاهی بهمنزلۀ محوری است که حول آن سؤالات چندی شکل گرفته است. یکی از مهمترین ... بیشترتحلیلی هرمنوتیکی از فلسفهورزی منسیوس (Mencius) دربارۀ سیاست
چکیده
منسیوس (Mencius) از مهمترین فیلسوفان چیرهدست در پارادایم چینی و سنت کنفوسیوسی است که مقاله در پی تحلیل فلسفهورزی او دربارۀ سیاست بر پایۀ روش هرمنوتیک اسکینر است. او هم شارح کنفوسیوس ... بیشترفهم جایگاه بنیادین استعاره در فلسفه از راه تأمل در معانی مختلف "استعارۀ رادیکال" در فلسفۀ ارنست کاسیرر
چکیده
در بخش نخست این مقاله از زمینۀ تاریخی و فلسفی طرح استعاره پرسش میشود. این زمینه با طرح تقابل دو زمینه پر رنگ میشود: تقابل سازواری استعاره و فلسفه در ارسطو و ناسازواری فلسفه (بهویژه فلسفۀ کانت) ... بیشترنقد اثبات حرکت جوهری از راه تبعیت، تشأن و علیت
چکیده
معروفترین برهان صدرا در اثبات حرکت جوهری برهانی است که به وجود نسبت خاصّی بین عرض و جوهر پای میفشرد و با تعبیرهایی همچون تابعیت عرض از جوهر، معلول بودن، لازم بودن و شأن بودن عرض برای ... بیشتردرنگی در تفکر وجودی شاعرانه از منظر هایدگر متأخر
چکیده
هایدگر در مطالعات فلسفی خود رویکرد جدیدی به تفکر میگشاید که متفاوت با تفکر متافیزیکی است و از آن با عنوان عام "تفکر وجودی"یاد میکند. آدمی در چنین تفکری، باید گشوده به روی حقیقت هستی باشد و به ندای ... بیشترحقّ بر مجازات کردن در فلسفه هابز: مبانی و پیامدها
چکیده
توجیه کیفر همواره بهعنوان یکی از موضوعات مناقشهبرانگیز و بنیادین فلسفه حقوق کیفری مطرح شده است. تبیین مبانی مجازات و چگونگی حقیابی دولت در کیفردهی شهروندان، به شیوۀ دقیقی در فلسفه توماس ... بیشترتفسیر روانشناختی اراده معطوف به قدرت در فلسفۀ نیچه: بررسی مبانی، پیامدها و نتایج آن برای اخلاق
چکیده
مفهوم «ارادۀ معطوف به قدرت» در فلسفۀ نیچه جایگاهی محوری دارد، اما تفسیر آن همواره محل بحثوجدل بوده است. در میان تفاسیر گوناگون، تفسیر روانشناختی، استعاری و متافیزیکی هر یک دریچهای متفاوت بهسوی ... بیشترتأویل معنای بخشش بهمثابه حضور در منزلگه آنجابودگی و انکشاف توانش وجودی فهم در ساختار روایی ریکور مورد مطالعه فیلم سینمایی دوران عاشقی
چکیده
مقالۀ حاضر با هدف تأویل و احیای معنای بخشش، به خوانش اصطلاح ریکور از «آنجابودگیِ» بخشش، میپردازد. از اینرو، با توجه به فهم هرمنوتیکی، وجود را در معنای بخشش و دادگی تأویل کرده و با بهرهگیری ... بیشتربررسی انتقادی یک نقد درباره سمانتیک نظام غیرتابعارزشی؛ روابط علّی، معنایی و منطقی چگونه صورتبندی و ارزیابی میشوند؟
چکیده
دو جمله «اگر خورشید طلوع کند، هوا روشن میشود» و «اگر باران ببارد، زمین خیس میشود» اگر در منطق کلاسیک صورتبندی شوند این نتیجه از آنها به دست میآید که «اگر خورشید طلوع کند، زمین خیس ... بیشتربررسی نقدهای غلامرضا فیاضی به تقریر مشهور وجود ذهنی